Aleksandar Drljača, v.d. direktora Razvojne agencije PREDA - Metaloprerada je doživjela ekspanziju i tu leži veliki potencijal

Osim redovnih aktivnosti koje Razvojna agencije PREDA realizuje u saradnji sa Gradskom upravom na polju pružanja podrše preduzetništvu, razvoju MSP sektora, privlačenju investicija i razvoju ljudskih resursa, veliki broj aktivnosti koji PREDA-e realizuje su projekti koji se finansiraju iz eksternih izvora, što znači da projekat mora biti odobren kako bismo dobili novac, rekao je za eKapiju v.d. direktora Razvojne agencije PREDA Aleksandar Drljača.

- U skladu sa tim, PREDA će nastaviti da prati pozive i da na njih aplicira sa projektima u oblastima koje budu u fokusu finansijera. Ono što sigurno znamo je da će u narednom programskom periodu fokus biti na oblastima tranzicije sredina na cirkularnu ekonomiju i bio ekonomiju, digitalnoj transformaciji, te na polju zaštite životne sredine i rješavanju pitanja klimatskih promjena.

Drljača ističe i blisku saradnju sa školama koja u ovom momentu predstavlja dobru osnovu za privlačenje potencijalnih investitora, koji kada investiraju na novom području, prvo sagledavaju da li na tom prostoru ima dovoljno radne snage koja je kompetentna i kvalifikovana za njihove potrebe, odnosno da li se u kratkom roku može ozbezbjediti dovoljan broj radnika.

- Razvojna agencija PREDA jedna je od vodećih razvojnih organizacija u BiH, koja je aktivna već više od 16 godina. Početni fokus Agencije je bio na preduzetništvu i konkurentnosti malih i srednjih preduzeća. Korištena je svaka prilika da se dobre prakse pokušaju primijeniti, te su u saradnji sa Gradom Prijedorom kreiran i razvijen široki spektar instrumenata lokalnog ekonkomskog razvoja koji su prilagođeni potrebama Prijedora. Svi ti instrumenti podrške su i dalje aktivni, a neki od njih su: usluge poslovne inkubacije i akceleracije, finansijske i nefinansijske šeme podrške početnicima, kreditno-garantna šema, intervencije na tržištu rada, odnosno razvoj ljudskih resursa itd.

Vremenom je proširen fokus djelovanja sa ekonomskog razvoja na društveni razvoj i zaštitu životne sredine. Nakon što je 2010. godine zaokružen instrumentarij podrške, u PREDA-i smo se okrenuli izazovnom području koje je gorući prioritet, a to je funkcionisanje tržišta rada, odnosno pokrenuli smo aktivnosti koje se tiču razvoja ljudskih resursa, kako bi svi do tada razvijeni instrumenti mogli biti dobro iskorišteni.

- Prije svega, uspostavljena je saradnja sa obrazovnim institucijama, u prvom redu sa srednjim stručnim školama. Iz razloga što privrednicima nedostaju radnici sa potrebnim znanjima i vještinama, odlučili smo da damo podršku školama da unaprijede proces obrazovanja i da što bolje pripreme učenike za praktičan rad. U tom procesu djeci smo učinili dostupne tehnologije koje su aktuelne i znanja koja im garantuju ulazak na tržište rada opremanje kabineta.

Podrška obrazovanju se odvijala se na tri nivoa. Osim redovnog procesa obrazovanja radili smo i na podršci obrazovanju odraslih kroz podršku školama, odnosno da se akredituju i realizuju formalne programe osposobljavanja u skladu sa Zakonom o obrazovanju odraslih, kako bi promtno mogli reagovati na potrebe privredu. Treći nivo podrazumijeva organizovanje neformalnih obuka za sticanje specifičnih vještina i znanja koja se ne izučavaju kroz formalno obrazovanje, kao što je web dizajn, grafički dizajn, multimedija i video produkcija, 3D modelovanje i sl.

- Tako je, razvili smo jaku infrastrukturu u vidu kancelarijskog prostora i ostale logistike - co-working prostora, namjenske radionice, prezentacionog i izložbenog prostora, odnosno drugom pratećom infrastrukturom potrebnom za realizaciju razvojnih projekata, koji uz već postojeću jaku finansijsku podršku lokalne vlasti i uz dobru kordinaciju sa višim nivoima vlasti može doprinijeti daljem razvoju Prijedora.

Generalno smo veoma zadovoljni dosadašnjim radom, jer smo tokom ovog perioda stvorili snažnu mrežu ključnih lokalnih donosilaca odluka i zainteresovanih strana, promovišući ulogu PREDA-e kao glavnog lokalnog pokretača, posrednika i koordinatora u procesima kreiranja novih rješenja za ključne društvene izazove.

- Prijedor tradicionalno, osim rudarstva i trgovine, ima razvijene kapacitete prerađivačke industrije u drvopreradi i metalopreradi. Ova poslednja, metaloprerada, je u poslednjih nekoliko godina doživjela ekspanziju i tu leži veliki potencijal, ali i drvoprerada ima izvjestan potencijal u smislu finalizacije proizvoda.

Osim tradicionalnih djelatnosti, značajan potencijal je svakako u prehrambenoj industriji, konkretno, aktiviranju lanaca vrijednosti u poljoprivrednoj proizvodnji u cilju zatvaranja procesa proizvodnje od primarne poljoprivredne proizvodnje do što većeg stepena prerade sirovina i proizvodnje gotovih proizvoda.

Također, Prijedor ima dosta prirodnih ljepota, kao što je Nacionalni park Kozara. Generalno, potencijali planine Kozara nisu u dovoljnoj mjeri iskorišteni. Uzimajući da prema planini Kozari gravitiraju i neke druge opštine, poput Gradiške i Kozarske Dubice, ona bi trebala biti epicentar turističke ponude ovog kraja. Postoje određena kulturna i sportska dešavanja koja s vremena na vrijeme okupe određen broj učesnika na toj planinskoj ljepotici, ali to je neuporedivo sa onim šta planina poput Kozare može da pruži. Nedostaje sadržaja, smještajnih kapaciteta i druge prateće infrastrukture, a tu treba dosta da se sredstava da se uloži.

Sve prethodno navedeno veliki je izazov za grad Prijedor i Gradsku upravu. Podrška se pruža gdje god je to moguće i u obimu koji Gradska uprava može da podnese iz sopstvenih izvora.

Zbog toga, jedan dio sredstava je obezbjedila Razvojna agencija PREDA iz eksternih izvora, preko dostupnih fondova, gdje su značajna sredstva uložena u razvoj/unapređenja određenih sadržaja, čime je ponuda Kozare značajno unapređena.

- Tako je, Grad Prijedor je prva lokalna zajednica u zemlji, kojoj je 2013. dodjeljen sertifikat povoljnog poslovnog okruženja za područje jugoistočne Evrope. To znači da je Grad potvrdio kako se odgovorno upravlja budžetom, odnosno raspolaže resursima i kako provodi značajne procese u administraciji, te da je povoljno mjesto za investicije, jer je strateški pripremio sve procedure, organizacijske jedinice kao i podsticaje koji su u korist investitorima, kako bi bili što poslovno sposobniji i konkurentniji na tržištu.

Po uzoru na najbolje regionalne i evropske prakse, kreiran je niz instrumenata podrške razvoju preduzetništva i konkurentnosti malih i srednjih preduzeća, u vidu rada Razvojne agencije PREDA, brze registracije preduzetništva, Info centra za investitore, one-stop-shop-a, poslovnih zona, inkubatora, kao i obezbjeđenja finansijskih sredstava kroz Fondaciju za razvoj Prijedora i podsticaje.

Grad Prijedor također izdvaja značajna finansijska sredstva iz budžeta kako bi obezbijedio adekvatne uslove i stvorio povoljan ambijent u cilju privlačenja investicija i jačanja privrede kroz razne vidove podrške i podsticanja lokalne privrede, što je rezultovalo smanjenje broja nezaposlenih lica, povećanje zaposlenosti i povećanje standarda građana.

Tu su i podsticajna sredstva koja se dodjeljuju kroz projekte koji su usmjereni na podsticanje razvoja preduzetništva i proizvodnih djelatnosti, otvaranje novih radnih mjesta, zapošljavanje mladih visokoobrazovanih kadrova i žena preduzetnica, standardizaciju proizvodnih procesa, razvoj poljoprivrede, internacionalnacionalno povezivanje, unapređenje kompetencija radne snage, jačanje konkurentnosti kroz podsticaje i projekte.

Fokus na stalno unapređivanje poslovnog okruženja i privlačenje domaćih i stranih investicija, održavanje postojećeg nivoa i povećanje zaposlenosti i izvoznih aktivnosti je u svim strateškim ciljevima svih razvojnih dokumenata Grada Prijedora.