Miroslav Drljača, načelnik opštine Novi Grad - Šansa za privredni razvoj leži u turističkom potencijalu

Šansa za privredni razvoj svakako leži u turističkim potencijalima naše opštine i tu u prvom planu mislimo na banjski turizam koji bi mogao biti aktivan tokom cijele godine, kaže Miroslav Drljača, načelnik opštine Novi Grad.

Termomineralna voda na lokalitetu Banje Lješljani pripada jedinstvenom, veoma rijetkom tipu voda u svijetu. Ukoliko bi došlo do unapređenja infrastrukture na ovom području, smještajnih kapaciteta i zatvorenog bezena, opština Novi Grad bi imala veoma dobru šansu za ekonomski razvoj, navodi Drljača.

Veliki potencijal leži u rijekama Una i Sana, u kojima, inače, obitava 95% slatkovodnih riba, a Japra i Vojskova su prirodna mrijestilišta zaštićene vrste ribe mladice. Zato šansu za privredni razvoj vide i u ribolovu.

Osim toga, opština Novi Grad očekuje iskorištavanje potencijala u oblasti energetike i rudarstva kroz pokretanje Rudnika mrkog uglja Lješljani.

- Novi Grad je priroda obdarila mnoštvom prirodnih ljepota, sa prostranstvima bogatim plodnom zemljom, izdašnim izvorima, bujnom šumom i našim krajiškim ljepoticama - Unom i Sanom, u čijem naručju leži naš grad.

Кada govorimo o prirodnim potencijalima opštine, ne smijemo izostaviti termomineralni izvor Lješljani, Novsku planinu, kao ni pritoke Une i Sane - Vojskovu, Japru i Strižnu. Na rijekama se organizuju sportsko-rekreativne aktivnosti na vodi kao što su kajakaštvo, rafting, lađarenje, ribolov, te razne manifestacije.

U rijekama Una i Sana, na području Novog Grada, obitava 95% slatkovodnih riba, a Japra i Vojskova su prirodna mrijestilišta zaštićene vrste ribe mladice, što je rijetkost u Evropi. Sportsko-ribolovno društvo Novi Grad je vrlo aktivno u razvoju sportskog ribolova, ribolovnog turizma i rekreacije u prirodi, radi unapređenja ribarstva i zaštite životne sredine.

Na području Novske planine uređeno je i označeno 22 km pješačkih staza, u toku je izrada jedne staze, a planirano je uređenje još dva pravca u narednom periodu, uređenje jednog penjališta-vježbališta koje bi imalo uređen i Via Ferrata smjer.

- Šansa za privredni razvoj svakako leži u turističkim potencijalima naše opštine i tu u prvom planu mislimo na banjski turizam koji bi mogao biti aktivan tokom cijele godine. Termomineralni izvor Lješljani se nalazi na 211 metara nadmorske visine, u potkozarskom dijelu opštine Novi Grad. Termomineralna voda na lokalitetu Banje Lješljani pripada jedinstvenom, veoma rijetkom tipu voda u svijetu. Naime, riječ je o hiperalkalnoj vodi koja je, za razliku od ostalih rijetkih hiperalkalnih voda u zemlji i svijetu takođe i termomineralna, sa oko 10 puta većom mineralizacijom od voda sličnih karakteristika.

Na području termomineralnog izvora se nalazi otvoreni bazen sa termomineralnom vodom i sedam objekata - restoran i šest bungalova. Prostornim planom Republike Srpske do 2025. godine Lješljani su obuhvaćeni kao potencijalni banjski lokalitet. Cjelokupna zona površine od 595,93 ha proglašena je područjem od velikog društvenog interesa i kao takva definisana regulacionim planom posebnog područja Banja Lješljani. Ukoliko bi došlo do unapređenja insfrastrukture na ovom području, u smislu izgradnje smještajnih kapaciteta i zatvorenog bezena, bez sumnje bismo dobili veoma dobru šansu za ekonomski razvoj.

Vrijedi istaći i potencijale gastro-etnološkog turizma, gdje smo prepoznatljivi po hladno cijeđenim uljima bundeve i suncokreta, sušenim šljivama sa i bez koštice, čipsu od jabuke, integralnom brašnu (pšenično, raženo, heljdino, kukuruzno i bundevino), te bundevinim sjemenkama. Osim toga kroz projekat "Razvijanje kapaciteta za proizvodnju tradicionalnog sira na području opštine Novi Grad" uspješno su razvijeni prerađivački kapaciteti za tradicionalne mliječne proizvode i to prvenstveno sir, specifičan za područje novskog Podgmečja i Potkozarja.

- Ogroman potencijal za razvoj nalazi se u svim našim rijekama, koje su mamac za brojne turiste koji svakog ljeta dolaze u Novi Grad u potrazi za odmorom i rashlađivanjem u pravim oazama mira i ljepote, ali i dobre zabave i avanture. Кada govorimo o avanturi i dobroj zabavi neophodno je spomenuti manifestaciju "Una regata - lađom niz Unu", koja se održava posljednje subote u julu od 2012. godine i čiji je cilj promocija unske lađe kao novogradskog brenda. Regata je internacionalnog tipa i okuplja oko 700 učesnika iz Republike Srpske, BiH, Hrvatske, Srbije, Slovenije, Njamačke, Austrije, SAD-a i drugih zemalja.

Novogradska lađa je specifična u odnosu na lađe uzvodno i nizvodno od Novog Grada, a karakteriše je specifičan način upravljanja - čakljom i veslom. Područje rijeke Une na području opštine Novi Grad pripada zaštićenom području Park prirode Una koji je Vlada RS proglasila 2019. godine. U rijekama Una i Sana, na području Novog Grada, obitava 95% slatkovodnih riba, a Japra i Vojskova su prirodna mrijestilišta zaštićene vrste ribe mladice, što je rijetkost u Evropi.

Šansu za privredni razvoj vidimo i u ribolovu. Naime, ribolov na području opštine Novi Grad je vrlo atraktivan zbog toga što na potezu od 1 km postoje dvije staze sa tri vrste ribolova - lov ribe na plovak i spin na Sani i lov mladice na Uni, te je moguće mušičarenje iz čamca, što je rijetkost. Una je jedina rijeka u širem okruženju na kojoj se 90% slatkovodnih vrsta riba može loviti na mušicu.

- Do sada je realizovan zaista veliki broj projekata, od kojih svaki ima veliki značaj, ali posebno smo ponosni na projekat izgradnje i rekonstrukcije vodovodne mreže. Ovaj projekat je izuzetno dobro osmišljen i prostire u šest visinskih zona i u tri glavna pravca vezana za rijeke Sanu i Unu, gdje gravitira i najveći broj stanovnika. Projekat se realizuje dugi niz godina i nastaviće se sa realizacijom, a njegova dosadašnja vrijednost iznosi više od 10 mil КM. Osim toga, veoma smo ponosni na kupovinu objekata nekadašnje Autobuske stanice, kao i njenu rekonstrukciju, zatim kupovinu objekta Stadiona Mlakve čiju rekonstrukciju planiramo u narednom periodu.

Takođe, veliki korak napravili smo rekonstrukcijom nekoliko obrazovnih ustanova i JU Dječiji vrtić Pčelica Maja, kao i kupovinom poslovnog prostora u svrhu proširenja kapaciteta vrtića, na čijoj adaptaciji trenutno radimo.

- Prema informacijama koje smo dobili od koncesionara, do sada je izrađena Studija ekonomske opravdanosti dodjele koncesije za istraživanje i eksploataciju mrkog uglja i bentonita na ležištu Lješljani kod Novog Grada, urađen je projekat detaljnih geoloških istraživanja uglja i bentonita na ležištu Lješljani sa revizijom, kao i detaljno geodetsko snimanje koncesionog polja ukupne površine cca 630 ha. Osim toga, izvršena je priprema terena za bušenje, rješavanje imovinskih odnosa, izrada sanduka za jezgro i priprema vode za bušenje.

Izvršeni su i radovi na istražnom bušenju, geološkom kartiranju jezgra i laboratorijskim ispitivanjima, a u svrhu potvrđivanja postojeće rezerve i kvaliteta uglja i betonita. Na terenu je izvršeno geofizičko snimanje prema projektu, izrađeni su istražni raskopi, laboratorijska ispitivanja uzoraka uglja, bentonita, krovine i podine a urađen je i Elaborat o klasifikaciji, kategorizaciji i proračunu rezervi koji predstavlja osnov za izradu rudarskih projekata i studija, gdje su obrađeni svi istražni radovi koji su do sada izvođeni.

Takođe je vršeno istraživanje i izrada podloga za izradu studija idejnog rješenja otvaranja rudnika Lješljani, Studija idejnog rješenja kojim su definisani svi tehnološki procesi, kao i ekonomski parametri koji bi se izvodili na rudniku Lješljani, projektno tehnička dokumentacija, te je izrađena karta i procjena uticaja na životnu sredinu rudnika uglja Lješljani.

- Opština Novi Grad održava kontakt sa predstavnicima preduzeća Banjsko-rekreativni centar Slatina-Lješljani d.o.o. Novi Grad, koji ima punu našu podršku kada je u pitanju razvoj Banje Lješljani. Dalji koraci zavise prvenstveno od banjsko-rekreativnog centra, ali sve što se odnosi na unapređenje i razvoj banje, odražava se i na razvoj turizma naše opštine, te svakako podržavamo sve aktivnosti u tom pravcu.

- Nacrtom Ugovora između Republike Hrvatske i Bosne i Hercegovine o graničnim prelazima, granični prelaz Novi Grad - Dvor je uvršten u kategoriju graničnih prelaza za međunarodni robni i putnički promet. Ono što nam daje nadu da će ovo pitanje biti uskoro riješeno je i izjava državnog sekretara u Ministarstvu mora, prometa i infrastrukture Hrvatske, Tomislava Mihotića, koji je na otvaranju mosta u Gradišci izjavio da su sredstva za rekonstrukciju mosta spremna, te da je most preko rijeke Une jedan od dva prioritetna.

Važno je spomenuti da je Opština Novi Grad do sada ispunila sve postavljene zahtjeve u svrhu prekategorizacije prelaza, te da sada, s obzirom na to da su obezbijeđena sredstva i sa BiH i hrvatske strane, samo čekamo da se stvari krenu odvijati onako kako treba i da se taj problem konačno riješi.

Novih zahtjeva po pitanju standarda koje treba ispunjavati granični prelaz nema, a granični prelaz u Novom Gradu je prije zatvaranja nesmetano radio i zadovoljavao sve standarde.

- Bosna i Hercegovina sa Republikom Hrvatskom je 19. juna 2013. godine potpisala Ugovor o graničnim prelazima, kojim je definisano da granični prelaz u Novom Gradu služi isključivo za putnički saobraćaj, te je samim tim granični prelaz zatvoren za teretni saobraćaj. Potpisivanjem Ugovora, zabranom prelaska teretnog saobraćaja graničnim prelazom Novi Grad - Dvor, otežana je ionako teška situacija privrednika opštine Novi Grad, susjedne opštine Dvor (Republika Hrvatska), ali i drugih opština prijedorske regije.

Više privrednih subjekata koji posluju sa firmama iz Hrvatske, Slovenije, Italije, Njemačke, Austrije i dr., od trenutka zatvaranja graničnog prelaza za teretni saobraćaj ima ozbiljne materijalne i finansijske gubitke, zbog povećanja troškova transporta roba i usluga, a i otežano je snabdijevanje sirovinama, repromaterijalom i opremom iz Republike Hrvatske i drugih zemalja Evropske unije. Zbog svega navednog, privrednici su primorani koristiti prelaz u Gradini što povećava dužinu puta za oko 400 km.

Na graničnom prelazu Novi Grad nalazi se i carinska ispostava koja je od velikog značaja za privredne subjekte, jer se vremenski skraćuje procedura carinjenja i ubrzava promet roba na graničnom prelazu u Novom Gradu. Кada se uzme u obzir da su inicijativu za otvaranje teretnog saobraćaja podržala svojim potpisima 73 privredna subjekta Prijedorske regije i Unsko-sanskog kantona i Sisačko-moslavačke županije, kao i informacija carinske ispostave Novi Grad o protoku vozila i roba CR/GP Novi Grad i prihodima carinske ispostave Novi Grad u periodu dok se ovim graničnim prelazom odvijao teretni saobraćaj, potvrđuje se da se radi o graničnom prelazu regionalnog karaktera sa značajnim brojem izvozno orijentisanih privrednih subjekata i spoljnotrgovinskom razmjenom između BiH i Republike Hrvatske.

- U narednom periodu svakako će se nastaviti sa razvojem vodovodne mreže i putne infrastukture, jer nam je cilj da naši stanovnici u ruralnim dijelovima imaju iste uslove za život kao i oni iz gradske i prigradske zone. Osim toga fokus stavljamo na rekonstrukciju mosta prema rijeci Uni, koji je od ogromnog značaja za privredni razvoj ovog kraja, ali fokus usmjeravamo i na razvoj sportsko-rekreativne infrastrukturu, konkretno na rekonstrukciju stadiona sa pratećim objektima i saobraćajnom infrastukturom duž magistralnog puta prema SR centru, koja će unaprijediti mogućnosti povezivanje sportsko-rekreativnog centra sa centrom Novog Grada, sa akcentom na pješake i bicikliste.