Snežana Ružičić, načelnica opštine Jezero - Želimo napraviti mali turistički raj na Zemlji
Prošlo je 26 godina otkako je formirana Opština Jezero na području BiH/RS, a tadašnje novo teritorijalno i administrativno ustrojstvo donijelo je veća ovlašćenja, ali i brojne obaveze i naslijeđene izazove. Od prvih dana samostalnosti Jezero istovremeno oblikuju kako generalni izazovi zadržavanja mladih i zaustavljanje odliva stanovnika, tako i izazovi u razvoju privrede, saobraćajne, komunalne i svake druge infrastukture, potrebne za moderan način življenja.
Dinamična, otvorena i odlučna načelnica Opštine Jezero Snežana Ružičić napustila je svojevremeno stalni posao u Banjaluci, te se sa vizijom i željom da mijenja postojeće okolnosti vratila u svoje rodno Jezero. Već osmu godinu rada u Jezeru nastoji da prirodom dane ljepote i druge razvojne potencijale podigne na viši nivo i da monetizuje sve prednosti ovog kraja.
eKapija: Funkciju načelnice opštine obavljate od 2016. godine. Šta smatrate svojim najvećim uspjehom u proteklom periodu?
- Funkciju načelnika sam preuzela 10. novembra 2016. godine i sad, nakon skoro pet godina mandata u funkciji načelnika opštine Jezero, mogu ponosno da kažem da je mnogo toga urađeno, ali takođe, još ima mnogo toga što treba da se riješi i realizuje. Po dolasku na trenutnu funkciju zatekla sam katastrofalno stanje. Spisak preuzetih finansijskih dospjelih obaveza bio je veći od dvogodišnjeg opštinskog budžeta i više od 55 sudskih sporova na izvršenju, ali smo i pored teške situacije, uspjeli budžet održati likvidnim. Uprkos lošem finansijskom stanju obezbijedili smo redovne naknade socijalno ugroženim licima, isplate studentskih stipendija, naknade u sufinansiranju prevoza učenika srednjih škola, pružena je novčana podrška za novorođenčad, finansijska podrška za porodice sa 4+ djece, te podrška stanovnicima koji se bave poljoprivredom, kroz realizaciju projekata nabavke poljoprivredne opreme. Redovno smo izmirivali većinu obaveza prema stanovnicima i zaposlenim, sve do pojave pandemije virusa korona, kada je situacija dodatno otežana.
Ono na šta sam posebno ponosna, kao jedan od projekata koji za mene ima ogroman značaj, jeste pokretanje aktivizma mladih 2017. godine, učlanjivanjem u Omladinsku banku Fondacije Mozaik i realizacija 16 projekata od društvenog značaja uz podršku opštine Jezero. Taj momenat pokretanja mladih ljudi mi je dao snagu da nastavim dalje i shvatim da je misija bavljenja lokalnim politikama i obavljanje uloge načelnika opštine zapravo vraćanje povjerenja stanovnika prema opštinskoj upravi i stvaranje boljih uslova života za sve nas.
U toku prethodnog mandata, realizovali smo veoma značajne infrastrukturne projekte, od kojih bih pomenula izgradnju mosta na rijeci Plivi koji je dobio naziv Željeznički most, a ukupna vrijednost projekta iznosila je 620.000 KM, finansiran od Vlade Republike Srpske, te projekat izgradnje školske sportske sale Srbija, u vrijednosti od 440.000 KM, uz podršku Vlade Republike Srbije.
Takođe, rekonstruisana je OŠ Vuk Karadžić sredstvima Ambasade SAD u BiH iz Humanitarnog fonda, u vrijednosti 170.000 KM. Uz finansijsku podršku Vlade Republike Bugarske sproveden je projekat izgradnje i uređenja igrališta za djecu i odrasle. Izgrađeno je dječije igralište pored stare Željezničke stanice u ulici Željeznička i uređeno je sportsko igralište ispred Osnovne škole Vuk Karadžić. Asfaltirani su kilometri lokalnih puteva, te mnogo drugih projekata važnih za razvoj lokalne zajednice.
Organizovan je veliki broj manifestacija različitih sadržaja, te se na taj način dao doprinos bogaćenju kulturno-zabavnog, edukativnog i sportsko-rekreativnog života građana. Održan je veliki broj pozorišnih predstava sa sjajnim istaknutim glumcima, kao što su Nada Blam, Vojin Ćetković, Ljiljana Stjepanović, Dejan Lutkić, Ivan Bekjarev, Nebojša Ilić, umjetnikom Minjom Subotom. Sve navedene manifestacije dijelom su pokrivali donatori, a dijelom opština Jezero vlastitim sredstvima.
eKapija: Jezero spada u grupu malih opština. Koliko je teško privući investitore u takvu sredinu i uopšte razviti privredu?
- Opština Jezero je mala izrazito nerazvijena opština sa skromnim budžetskim sredstvima, te nastojimo da omogućimo i ostvarimo prilive koji nam zakonski pripadaju, a koji nažalost unazad godinama, pa sve do sada nisu bili ostvarivani. U toku smo sudskih procesa naplate višegodišnjih zaostalih prihoda prema opštini Jezero. Što se tiče privlačenja investitora, preduzeli smo određene aktivnosti.
Naime, uputili smo dopis prema Ministarstvu za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske, od strane kojih očekujemo podršku, a sa čim smo upoznali i Privrednu komoru RS, da se izrade planski i urbanističko-tehnički dokumenati za opštinu Jezero, kako bismo na bazi istih omogućili stvaranje lokacija i uslova za razvoj određenih turističkih i privrednih potencija i privlačenje investitora.
eKapija: Funkciju načelnice opštine obavljate od 2016. godine. Šta smatrate svojim najvećim uspjehom u proteklom periodu?
- Funkciju načelnika sam preuzela 10. novembra 2016. godine i sad, nakon skoro pet godina mandata u funkciji načelnika opštine Jezero, mogu ponosno da kažem da je mnogo toga urađeno, ali takođe, još ima mnogo toga što treba da se riješi i realizuje. Po dolasku na trenutnu funkciju zatekla sam katastrofalno stanje. Spisak preuzetih finansijskih dospjelih obaveza bio je veći od dvogodišnjeg opštinskog budžeta i više od 55 sudskih sporova na izvršenju, ali smo i pored teške situacije, uspjeli budžet održati likvidnim. Uprkos lošem finansijskom stanju obezbijedili smo redovne naknade socijalno ugroženim licima, isplate studentskih stipendija, naknade u sufinansiranju prevoza učenika srednjih škola, pružena je novčana podrška za novorođenčad, finansijska podrška za porodice sa 4+ djece, te podrška stanovnicima koji se bave poljoprivredom, kroz realizaciju projekata nabavke poljoprivredne opreme. Redovno smo izmirivali većinu obaveza prema stanovnicima i zaposlenim, sve do pojave pandemije virusa korona, kada je situacija dodatno otežana.
Ono na šta sam posebno ponosna, kao jedan od projekata koji za mene ima ogroman značaj, jeste pokretanje aktivizma mladih 2017. godine, učlanjivanjem u Omladinsku banku Fondacije Mozaik i realizacija 16 projekata od društvenog značaja uz podršku opštine Jezero. Taj momenat pokretanja mladih ljudi mi je dao snagu da nastavim dalje i shvatim da je misija bavljenja lokalnim politikama i obavljanje uloge načelnika opštine zapravo vraćanje povjerenja stanovnika prema opštinskoj upravi i stvaranje boljih uslova života za sve nas.
U toku prethodnog mandata, realizovali smo veoma značajne infrastrukturne projekte, od kojih bih pomenula izgradnju mosta na rijeci Plivi koji je dobio naziv Željeznički most, a ukupna vrijednost projekta iznosila je 620.000 KM, finansiran od Vlade Republike Srpske, te projekat izgradnje školske sportske sale Srbija, u vrijednosti od 440.000 KM, uz podršku Vlade Republike Srbije.
Takođe, rekonstruisana je OŠ Vuk Karadžić sredstvima Ambasade SAD u BiH iz Humanitarnog fonda, u vrijednosti 170.000 KM. Uz finansijsku podršku Vlade Republike Bugarske sproveden je projekat izgradnje i uređenja igrališta za djecu i odrasle. Izgrađeno je dječije igralište pored stare Željezničke stanice u ulici Željeznička i uređeno je sportsko igralište ispred Osnovne škole Vuk Karadžić. Asfaltirani su kilometri lokalnih puteva, te mnogo drugih projekata važnih za razvoj lokalne zajednice.
Organizovan je veliki broj manifestacija različitih sadržaja, te se na taj način dao doprinos bogaćenju kulturno-zabavnog, edukativnog i sportsko-rekreativnog života građana. Održan je veliki broj pozorišnih predstava sa sjajnim istaknutim glumcima, kao što su Nada Blam, Vojin Ćetković, Ljiljana Stjepanović, Dejan Lutkić, Ivan Bekjarev, Nebojša Ilić, umjetnikom Minjom Subotom. Sve navedene manifestacije dijelom su pokrivali donatori, a dijelom opština Jezero vlastitim sredstvima.
eKapija: Jezero spada u grupu malih opština. Koliko je teško privući investitore u takvu sredinu i uopšte razviti privredu?
- Opština Jezero je mala izrazito nerazvijena opština sa skromnim budžetskim sredstvima, te nastojimo da omogućimo i ostvarimo prilive koji nam zakonski pripadaju, a koji nažalost unazad godinama, pa sve do sada nisu bili ostvarivani. U toku smo sudskih procesa naplate višegodišnjih zaostalih prihoda prema opštini Jezero. Što se tiče privlačenja investitora, preduzeli smo određene aktivnosti.
Naime, uputili smo dopis prema Ministarstvu za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske, od strane kojih očekujemo podršku, a sa čim smo upoznali i Privrednu komoru RS, da se izrade planski i urbanističko-tehnički dokumenati za opštinu Jezero, kako bismo na bazi istih omogućili stvaranje lokacija i uslova za razvoj određenih turističkih i privrednih potencija i privlačenje investitora.
Jedna od naših dugogodišnjh problematika jeste zarobljavanje industrijske zone od strane kompanije Dušanić, koja godinama zarasta u korov, ali se iskreno nadam da će država pronaći sistemsko rješenje, jer konkretno u opštini Jezero, ovaj problem donosi velike gubitke u budžetu. Tokom mog mandata, javio se određen broj investitora koji su bili spremni da otvore proizvodne pogone, čime bi se zaposlio prilično veliki broj stanovnika opštine i time direktno smanjio broj nezaposlenih, ali upravo zbog problematike zarobljavanja industrijske zone, nismo bili u mogućnosti da ponudimo potrebne lokacije.
Opština Jezero je na Međunarodnom sajmu nekretnina i investicija Banja Luka 2017. BLIRE dobila priznanje za najprivlačniju opštinu za investitore iz reda izrazito nerazvijenih jedinica lokalne samouprave Republike Srspke. Budući da imamo mnogo turističkih potencijala, divnu i netaknutu prirodu i upravo iz tog razloga predstavlja područje pogodno za razvoj ruralnog i eko turizma.
eKapija: U pogledu privrednih i investicionih potencijala koje sektore smatrate nedovoljno iskorišćenim?
- Činjenica je da je opština Jezero za realizaciju mnogih infrastrukturnih projekata imala veliku podršku Vlade Republike Srpske i Srbije, međutim ruralnom razvoju je potrebno sistemski pristupiti.
Pitanje ruralnog razvoja poklapa se sa problemima regionalnog razvoja. Postoje regionalne razlike i zaostajanje ruralnih područja u odnosu na urbana. Ciljevi ove dvije politike trebalo bi da budu komplementarni, naročito u zemljama kao što je Republika Srpska, čija su područja dominantno ruralna.
Potencijalni projekti ruralnog i regionalnog razvoja trebalo bi da obuhvataju obnovu i razvoj sela, očuvanje kulturnog nasleđa, podršku investicijama na poljoprivrednim gazdinstvima, školovanje, prekvalifikaciju i obuku lokalnog stanovništva, povećanje koeficijenta plata, mjere zaštite životne sredine u području poljoprivrede i šumarstva, promociju kvalitetnih autohtonih proizvoda, promociju specifičnosti ruralnih područja. Samo s takvim pristupom mogli bismo uspjeti zadržati mladog, vrijednog čovjeka, koji je ostao u svom selu i bori se za ostanak i opstanak i omogućiti zadovoljavanje životnih potreba, koje su jednake kako za stanovnike u gradu, tako i stanovništvo na selu. Smatram da je poenta podržati ruralni razvoj i ruralna područja posmatrati kao potencijal, a ne kao problem.
eKapija: Koji su najznačajniji infrastrukturni projekti predviđeni za naredni period? Šta je potrebno prioritetno riješiti?
- Projekat izgradnje dječijeg vrtića u opštini Jezero koji je u toku, podržanog od strane Vlade Republike Srbije sa 50.000 EUR i Vlade Republike Srpske sa 364.270 КМ, zatim regulacija vodotoka rijeke Jošavke za koji je vrijednost projekta procijenjena na 715.000 КМ sa uračunatom dodatnom orijentacionom vrijednošću parcela za otkup. Regulacija korita Jošavke e iznimno značajan za opštinu Jezero i trajno bi se riješilo pitanje poplava koje izaziva rijeka Jošavka.
eKapija: Koji su to još potencijali u Jezeru koji su izvjesniji da se razviju u skorijem periodu?
- Kao potvrdu turističkih resursa opština Jezero je 2017. godine dobila Priznanje za najprivlačniju opštinu za investitore" te je "Nepoznato, a naše" - dokumetnarni film o ljepotama i turističkim potencijalima Jezera dobio nagradu za najbolji ekološki film na internacnionalnom Festivalu ekološkog i turističkog filma "Vrmdža fest 2018." i nagradu na Festivalu turističkog filma SILA-fest 2018. u Velikom Gradištu u Srbiji.
Kao prednost koju treba na pravi način iskoristiti jeste položaj Opštine Jezero koja se nalazi na raskrnici između Šipova, Mrkonjić Grada i Jajca i to na samom ušću rijeke Plive u Plivsko jezero. Čist vazduh, rafting, flajfising, planinarenje, paraglajding, lov i ribolov, te vrhunska domaća gastro ponuda kombinovani sa seoskim i kreativnim turizmom sa sigurnošću, uz sistemski, planski i dugoročni pristup mogu od opštine Jezero napraviti pravi mali turistički raj na zemlji.
Naši planovi vode i prema pokretanju agrarnog turizma, proizvodnji organske hrane, ulasku u dugoročni projekat otkupljivanja napuštenih gazdinstava na selu i dodjele istih mladim bračnim parovima, osposobljavanju turističkih vodiča, otvaranju turističkih info-biroa i uvezivanje istog u regionalni paket turističke ponude, povećanju kapaciteta privatnog seoskog smještaja, izgradnji bungalova i turističkih kompleksa na jezeru Đol, pokretanju mogućeg banjskog kompleksa za kožne bolesti na jezeru Đol, bogaćenju restoranske ponude i razvoju lovnog turizma.
Jezero je od davnina bilo mjesto svojevrsne ljepote u kojem je svoje utočiste nalazila i drevna kraljica Teuta.
Kao jedan od novih momenata značajnih za razvoj turizma, jeste momenat kada je opština Jezero, zahvaljujući činjenici da je Krater Jezero na Marsu, dobio ime po našoj opštini, dospjela u epicentar svjetske javnosti. Imamo mnogo projektnih ideja, a jedna od njih je gradnja malog pokazno-naučnog centra koji planiramo aplicirati prema NASA-i. Opština Jezero je od izrazito male, nerazvijene lokalne zajednice, postala svjetski poznata opština, te u skorijem vremenskom periodu očekujemo razvoj u oblasti turizma.
eKapija: Jedna ste od rijetkih žena na poziciji načelnika opštine u RS. Prošle godine ste dobili i nagradu Večernjakovog pečata za podvig godine. Koliko ima prednosti kada opštinu vodi dama?
- Sama nominacija za Večernjakov pečat je velika čast, a dobitak nagrade je potvrda da se dobro radilo.
Kada je riječ o prednostima žene rukovodioca istakla bih као važan događaj od 25. maja 2019. godine kada je u zgradi opštine Jezero održan radni sastanak na inicijativu šest načelnica iz oba entiteta RS i FBiH, na kome su bili prisutni predstavnici zakonodavne vlasti Republike Srpske i određenog broja ambasada, a koji je finansijski podržan od strane Vijeća Evrope.
Načelnice šest opština - Jezero, Visoko, Mrkonjić Grad, Kalinovik, Istočni Drvar i Novo Goražde su potpisali zajedničku inicijativu za formiranje Fonda za podršku u finansiranju lokalnog ekonomskog razvoja šest opština iz oba entiteta u kojima su žene načelnici. To je bio prvi put da načelnice, na vlastitu inicijativu, pokreću mogućnost za realizaciju velikih projekata. Projekti će biti od velike koristi za lokalne zajednice u kojima djeluju žene političarke i imaće direktan uticaj na ekonomsko osnaživanje stanovništva kroz projekte razvoja preduzetništva, infrastrukture i druge projekte.
- Sama nominacija za Večernjakov pečat je velika čast, a dobitak nagrade je potvrda da se dobro radilo.
Kada je riječ o prednostima žene rukovodioca istakla bih као važan događaj od 25. maja 2019. godine kada je u zgradi opštine Jezero održan radni sastanak na inicijativu šest načelnica iz oba entiteta RS i FBiH, na kome su bili prisutni predstavnici zakonodavne vlasti Republike Srpske i određenog broja ambasada, a koji je finansijski podržan od strane Vijeća Evrope.
Načelnice šest opština - Jezero, Visoko, Mrkonjić Grad, Kalinovik, Istočni Drvar i Novo Goražde su potpisali zajedničku inicijativu za formiranje Fonda za podršku u finansiranju lokalnog ekonomskog razvoja šest opština iz oba entiteta u kojima su žene načelnici. To je bio prvi put da načelnice, na vlastitu inicijativu, pokreću mogućnost za realizaciju velikih projekata. Projekti će biti od velike koristi za lokalne zajednice u kojima djeluju žene političarke i imaće direktan uticaj na ekonomsko osnaživanje stanovništva kroz projekte razvoja preduzetništva, infrastrukture i druge projekte.
Smatram da se ova inicijativa pokazala kao jedna od svjetlijih primjera u oba entiteta i da su žene na rukovodećim pozicijama pokazale veliku sposobnost i uspijeh prilikom svog rada. To je definitivno prednost iz mog ugla sagledavanja stvari kada je riječ o pozicijama žena na mjestu načelnika opštine.
eKapija: Po čemu biste voljeli da se pamti Vaš mandat?
- Voljela bih da me pamte po najvećem prosperitetu razvoja zajednice, kako infrastrukturno tako i sa povećanjem mogućnosti zaposlenja stanovnika, na čemu mnogo radim. Takođe, po transparetnosti i javnosti rada i obezbjeđivanju podrške od strane službe opštinske uprave da se pomogne svakom stanovniku na putu ostvarivanja njihovih prava putem javnih poziva za fizička lica.