Zašto graditi sportske hale i sale od drveta – Aduti koji dolaze iz firme „Piramida“ Sremska Mitrovica
U poslednje vreme smo svedoci dobrih trendova koje pokreću sportski klubovi, lokalna samouprava i predstavnici državne uprave zadužene za omladinu i sport, prosvetu i Nacionalni investicioni plan, a u vezi su sa izgradnjom sportskih sala i hala širom naše zemlje. Klubovi shvataju da je posedovanje sopstvene sale preduslov za prave sportske ambicije i održavanje kvaliteta, a predstavnici države se sve više trude da mlade sa ulice i od prekomernog korišćenja računara uvedu u sportske hale, kako ne bi sve dublje i dublje klizili na gradaciji stanja i zdravlja nacije.
Grade se (ili planiraju) uglavnom objekti gabarita rukometnog igrališta, sa teleskopskim tribinama koje mogu da prime 300-400 gledalaca, uz neophodni prostor za svlačionice, klupske prostorije, mali ugostiteljski objekat, teretanu, manju prostoriju za tzv. male sportove, uz zahteve da visina objekta zadovolji domaće standarde za odbojku i košarku.
To su dobri trendovi, ali ih često "pokvare" neznanje i kriterijum "najniže cene" po kome se obično raspisuju javne nabavke. Držeći se one izreke "Nisam dovoljno bogat da bih kupovao jeftine stvari", urednički tim "eKapije" je inicirao forum sa stručnjacima iz ove oblasti, želeći da budućim investitorima u sportske objekte pomognemo odgovorima na pitanja - o čemu bi sve trebalo da razmišljaju, kako se ne bi zavaravali samo inicijalnom cenom, već i da misle o tome šta ih čeka već narednog dana, kada počnu da stižu računi za energiju, popravke, zamenu materijala koji stari, održavanje, čišćenje i sl.
Poznati i priznati predstavnici firmi koji na tržištu Srbije već više godina nude i realizuju sportske hale primenom drvenih, čeličnih i betonskih konstrukcija govore za "eKapiju".
Ovog puta odgovore dobijamo od Krstana Laketića, vlasnika kompanije Piramida d.o.o. Sremska Mitrovica.
(Krstan Laketić)
eKapija : Gospodine Laketiću, umamo utisak da je drvo bilo zanemarivano kao građevinski materijal za poslovne i sportske objekte u drugoj polovini XX veka u Srbiji. Zbog čega ?
S obzirom na materijalno stanje naše zemlje, drvo kao materijal je bilo vrlo malo primenjivano, osim kao materijal za male krovove na klasičnim kućama. Ovo prvenstveno iz razloga nepostojanja lepljenog lameliranog drveta na tržištu, te slabe obučenosti projektanata u primeni ovog materijala.
Od pre desetak godina naša kompanija Piramida doo počinje sa proizvodnjom elemenata od lepljenog lameliranog drveta, kao jedini proizvođač ovoga materijala u Srbiji, što je i dan danas slučaj. Piramida doo je kroz godine radnog iskustva dokazala svoj kvalitet izvođenjem velikog broja objekata u Srbiji i Crnoj Gori, te objekata u Bosni i Hercegovini, pa čak i jednog objekta u Parizu. Iskustvo stečeno u firmi Gaj iz Podravske Slatine (veliki broj majstora i upravnog kadra je upravo tamo stekao svoje radno iskustvo), koja je svojevremeno bila jedna od najvećih proizvođača lepljenog lameliranog drveta u SFRJ, te novostečeno iskustvo na sopsvenim objektima izdvajaju danas Piramidu doo kao najkvalifikovanijeg izvođača i projektanta objekata od lepljenog lameliranog i masivnog drveta.
eKapija : Koji rasponi se danas mogu savladati primenom tehnologija koje primenjuje „Piramida“ ?
Lepljenjem drveta, to jest spregom klasičnog prirodnog materijala sa savremenim neagresivnim lepkovima dobija se materijal sposoban da premosti neograničene raspone - u svetu postoje objekti raspona 100m izvedeni u sistemu lepljenog lameliranog drveta.
eKapija : Koliki je radni vek ovakvih objekata i kako se oni investiciono održavaju ?
Drvene konstrukcije je moguće primeniti u najrazličitijim uslovima eksploatacije. Pored svog estetskog karaktera, drvo je veoma zahvalno za održavanje zbog masivnosti korišćenih preseka. Održavanje se vrši jednostavnim nanošenjem sloja zaštitnog premaza po isteku roka koji preporučuje proizvođač premaza.
Pored toga zbog nepostojanja čestih čvornih sklopova nema mesta za pojavu i zapaćivanje mikroorganizama ili vlage koji bi uzrokovali propadanje konstrukcije na duge staze.
Drvo je kao materijal prirodno otporno na brojne agresivne agente, te je nekad tehnološkim procesom uslovljeno kao najpovoljniji mateijal za primenu u konstrukciji. Eksperimentalnim opitima je utvrđeno da se drvo, u uslovima požarnog opterećenja, ponaša mnogo bolje nego ostali materijali.
Takođe, svi elementi konstrukcije se u proizvodnom pogonu završno hoblaju, to jest glačaju, i premazuju površinskim zaštitnim premazima koji štite elemente od vlage, gljivica i crvotočine. S obzirom da se elementi konstrukcije uglavnom nalaze u zatvorenom prostoru, potreba za ponovnim premazivanjem konstrukcije se javlja tek posle 2 do 3 godine. U inostranstvu se čak praktikuje da se, osim ukoliko ne postoji posebna potreba zbog agresivnosti sredine, drvo uopšte ne premazuje zaštitnim premazima.
eKapija : Koje „ne-finansijske“ motive naglašavate onim koji donose odluku da li da svoj objekat grade od drveta ?
Kao materijal koji je od davnina bio deo čovekove okoline, kao materijal za građenje boravišta, drvo je i danas sposobno da odgovori zahtevima modernih projektanata i tekovinama moderne arhitekture. Drvo svojom vizuelnom pojavom deluje toplo i prijatno, te umiruje čoveka u svojoj blizini. Prijatno na dodir, a bez utiska o velikom teretu krovne konstrukcije iznad glave, drvo je pravi izbor za savremene objekte u kojima ljudi treba da borave.
Primena drveta u savremenim konstrukcija za poslovne objekte, za objekte za rekreaciju te za privatne porodične kuće je pravi izbor za onoga ko želi da istakne svoju vezu sa prirodom i kvalitetnim životnim okruženjem.
Takođe, drvo kao materijal ima malu soptstvenu težinu, te se primenom ovog materijala postiže ušteda u elementima podkonstrukcije, na primer temeljima.
eKapija : Da li je drvo dobro ili manje dobro rešenje, kada je u pitanju opasnost od požara ?
Jako dobro. Pored prirodnog mehanizma za odbranu od požara formiranjem sloja gareži po obimu preseka koji sprečava dalji dotok kiseonika za razvoj plamena u unutrašnjost drveta - to čini drvo praktično samogasivim, a ukoliko se plamen ne dovodi negde sa strane, zaštita drveta od požara se vrši jednostavnim premazivanjem zaštitnim premazom.
Lepljeno lamelirano drvo je materijal pomoću kog se konstrukcije oblikuju masivnim elementima. Zbog osobine drveta da ne provodi toplotu, drvo ne gori punim poprečnim presekom već ogoreva. Ovo omogućava elementima od drveta da uprkos požaru zadržavaju nosivost u vremenu neophodnom za evakuaciju objekta. Ovakvo ponašanje drveta je obrađeno važećom domaćom regulativom te stoga nema potrebe za premazivanjem protivpožarnim premazima, čime se direktno utiče na koštanje konstrukcije.
eKapija : Brzina gradnje ?
Sistem lepljenog lameliranog drveta je prefabrikovani sistem gradnje, što znači da se svi elementi pripremaju u proizvodnom pogonu i gotovi dovoze na gradilište gde se vrši sklapanje konstrukcije. Ugovaranjem objekta u pravo vreme se postiže da se proizvodnja elemenata obavi u toku pripremnih radova na gradilištu čime se angažovanje radne snage na montaži, odnosno trajanje montaže svodi na 5 dana za jednostavnije hale i 10tak dana za komplikovanije objekte.
(Viminacium)
Ekapija : Kakve su mogućnost razdvajanje investicije u faze ?
Elementi su prefabrikovani prema projektnoj dokumetaciji, te s te strane uvek postoji mogućnost relativno jednostavnog proširenja objekta.
eKapija : Pohvalite se nekim značajnim referencam u oblasti sportskih i drugih privrednih objekata ?
Spisak je poduži, a posebno smo ponosni na primene lepljenog lameliranog drveta u :
- oblasti sportskih dvorana u : Kragujevcu (raspon 35m), Grockoj (raspon 37m), Arilju (raspon 30m), Smederevskoj Palanci (raspon 30m), Ubu (raspon 30m), Sremskoj Mitrovici, Smederevu (Cepelin i Riverside), Nišu (Ledena dvorana), Beogradu ( FK Foot, Woodball, KK Partizan, Crvena zvezda- raspon 36m), Kraljevu, Novoj Bili, Vranju, Staroj Pazovi, Novoj Varoši, Novom Pazaru, Gornjem Milanovcu ....
- restoranima i kafićima : Restoran Alaska barka Novi Sad, Restoran Probus Sremska Mitrovica, Restoran Fine Dining u Hotelu Splendid u Bečićima, Restoran R2 Zlatibor, Restoran Maša Budva,
- prodajnim objektima : Hipermarket VelPro Idea Viline Vode-Beograd, Domis Enterijeri Sremska Mitrovica, Entero Nova Pazova,
- krovnim konstrukcijama proizvodnih i magacinskih hala : Papirland Inđija, Palavra Nova Bila, Sremska Hidrovod Mitrovica, Farma krava Mladenovo
ukrasnim objektima : Krovna konstrukcija centralnog hola hotela Queen of Montenegro Bečići, Ukrasne nadstrešnice hotela Mediteran Bečići, Krovna konstrukcija benzinske stanice Mol Sremska Mitrovica, Krovna konstrukcija vinarije Vindulo Temerin, Nadstrešnica za trening za golf Zrenjanin, Nadstrešnica ispred doma kulture Guča
mostovima : Pešački most dužine 45m Zaječar, Pešački most od hrastovine dužine 13,50m Budva, Pešaki most od tikovine dužine 18,50m Hotel Splendid Bečići, Pešački most od tikovine dužine 9m Hotel Splendid Bečići, Pešački most Inđija
- arheološkim lokalitetima : Viminacijum Kostolac, Terme Kostolac, Mamutica Kostolac, Carska Palata Sremska Mitrovica
- bazenima : Oaza Sremska Mitrovica, Ovčar Banja
Trenutno su u izgradnji : Sportska dvorana Inđija - raspon 53m, gabaritne mere 73.5x83.5m, Sportska dvorana Pančevo - raspon 47,50m, Splav H20 Beograd, Pešački most dužine 10,50m Despotovac ....
Učesnici foruma
Drvo : Aduti koji dolaze iz firme LKV Centar i Piramida
Čelik : Aduti koji dolaze iz firme : Trimo inženjering i Lindab
Beton : Aduti koji dolaze iz firme : Napred i Deneza M