Pet razloga za putovanje u Šid – Erdevik, Morović, Sot, Bosut i – Mnogo manifestacija
Ne pravimo posebne uvode, već pročitajmo ove priče, pogledajmo u kalendar, upalimo auto i sa dragim ljudima krenimo ka lepome Šidu.
Erdevik
Erdevik je najveće seosko naselje u opštini (3.316). Blago zatalasan, sa dve strane okružen Fruškom gorom a sa druge dve ravnicama, na 140 metara nadmorske visine i na obroncima Fruške gore, Erdevik je jedno od najlepših sela Srema. Nalazi se u trouglu između Iloka (17km), Sremske Mitrovice (26km) i Šida (16km), čijoj opštini i pripada. Sa tipično panonskom klimom, sa brojnim potocima, izvorima i sa tri jezera, na plodnoj crnici, meštani Erdevika se bave poljoprivredom, a čuveni su po svojim vinogradima i vinima.
Šume se protežu na površini od 1500 hektara i zaštićene su u Nacionalnom parku Fruške gore, šume lipe, hrasta, bukve, bagrema, bora i smrče , idealno su skrovište mnogovrsne divljači a posebno jelena, muflona i divljih svinja. Usled ovakvog obilja prirodnog blaga, Erdevik se rano javlja kao naselje.
Arheološkim istraživanjem mnogi nalazi navode na zaključak da je na ovom terenu postojalo naselje još u bronzano doba. U selu se nalazi nekoliko lokaliteta iz rimskog doba, a po pisanim spomenicima Erdevik se prvi put spominje 1351. godine, dok na mapi Srema već 1730. godine. Iz ovog vremena još postoje kameni spomenici ispisani staroslovenskim pismom.
Najezdom Turaka 1526. godine, Erdevik pada pod vlast osvajača Sulejmana Veličanstvenog, koji se i zaustavio tu u blizini kod Iloka. Posle poraza pod Bečom, Turci se povlače a od 1697. godine Ilok, sa velikim delom Srema (pa i Erdevikom) pada u ruke austriske vlasti tj. kneza Livija Odeskalskog i to sve do Prvog svetskog rata. Samo ime, mesto je najverovatnije dobilo od mađarske reči ERDOVEG što znači predeo pod šumom.
Erdevik je danas ozbiljan privredni subjekt Srema. najviše obradivih površina zahvata PP Erdevik sa oko 867 hektara oranica i 480 hektara vinograda i 102 hektara hmelja. Proizvodeći visoko kvalitetno grožđe i vina, erdevičani u sopstvenim podrumima čiji su kapaciteti oko 1000 vagona. Iz tog podruma na trpeze širom Evrope iznosi se traminac, rizling, sovinjon, burgundac i belo stono vino. A osim vina, pšenice, kukuruza i repe. erdevičani su čuveni proizvođači hmelja.
Zbog postignutog izuzetnog kvaliteta ove kultur, pre dvadeset godina, najveće evropsko priznanje za hmelj dobili su erdevičani (ORDEN VITEZA ZA HMELjARSTVO). Sa školom iz 1755. godine, sa dva kulturno-umetnička društva (Slovačko iz 1907. i Srpsko iz 1947. godine), sa predivnim parkom i zelenilom u centru mesta, starim jedan vek, sa uzbudljivo-zatalasanim izvorima i potocima, oko 4000 erdevičkih stanovnika prebogatih u različitostima ne priznaju da su selo ili da su na periferiji progresivnog života.Oni to i nisu.
Erdevik i Erdevičani su prirodna oaza zdravlja, lepote i blagostanja. Kao zeleni biser zadenut u nedra fruškogorskog Srema, blistaju svojim duhom i svojim prirodnim blagom. Čuvajući svoju baštinu u nasleđe, Erdevik crpi sokove progresivnog, a meštani idu napred. Idu do savršenstva između prirode i čoveka. Idu do lepote, do života.
Morović
Selo u zagrljaju šume. Ako bi se dodatno razvio seoski turizam u ovom selu, turisti bi imali velike mogućnosti da se oprobaju u ribolovu i lovu, ali i uživaju u kulinarskim specijalitetima od gljiva, riba i divljači.
Selo Morović je od opštinskog centra Šida udaljeno 15 kilometara i po mnogo čemu je posebno. Oko 20.000 hektara hrastovih šuma i reke Bosut i Studba su prirodne lepote ovog sela, a Zemljoradnička zadruga i Vojno lovište su ekonomska snaga mesta, udaljenog pet kilometara od autoputa Beograd - Zagreb.
Sa desne strane asfaltnog puta je reka Bosut. Ova ravničarska reka već godinama čeka poribljavanje sa nekoliko tona riblje mlađi godišnje, veće nego što to materijalno mogu "Vojvodina-šume".
Sotsko jezero
Jezero Sot ili "Sotsko Jezero", kako ga nazivaju meštani i stanovnici šidske opštine, u ovom trenutku je više poznato (nepravdano) stanovnicima ove opštine, koji imaju priliku da uživaju u njegovim blagodetima.
Jezero je bogato ribom, posebno šaranom, amurom, tostolobikom, kao i kapitalnim primercima soma.
Na obodima jezera se nalaze vikendice koje odmor na Jezeru upotpunjuju.
Sotsko Jezero se nalazi na desetak kilometara od Šida na magistralnom putu Šid-Ilok na samom izlasku iz Sota.
Reka Bosut
Bosut je najduža (i jedina) reka u opštini.
Njegovo izvorište, inače nedovoljno određeno, nalazi se severno od Slavonskog Broda na Dilj-gori. Dužina toka iznosi 186 km. Bosut pod ovom nazivom teče od mesta Cerna, gde nastaje spajanjem Bitulje i Bida.
Teče jugoistočnim delom Slavonije i jugozapadnim Sremom. Prosečna širina korita kreće se od 90 do 120 m. Dubina pri normalnim vodostajima iznosi 3-5 m, dok pri ušću premašuje dubinu od 7 m, a kod istoimenog sela uliva se u Savu.
Manifestacije
Pored "Memorijala Save Šumanovića" najznačajnija manifestacija su "Dani Preobraženja". Tada se na jezeru Bruja i u okolini priređuju uranci, posete vinogradima, osvećivanje grožđa, poetske i muzičke večeri, takmičenje ribolovaca, takmičenje lovaca u gađanju glinenih golubova.
"Dani Preobraženja" su samo osnova za proširivanje ponude, kroz organizovanje Dana ribolova na šidskim jezerima; Dana sporta na šidskim jezerima; Dana vina u Erdeviku; Likovne kolonije naivnih slikara....
A šta još možemo videti i doživeti ?
- Sremski svinokolj i kobasicijade - drugi vikend u februaru; Organizator: SKUD Jednota, TO Šid
- Sremska vinijada - 14. februar, Berkasovo, organizatori MZ Berkasovo, TO Šid
- Maskenbal i kolačijada - prva nedelja marta, Šid, organizatori Savez invalida rada i TO Šid
- Sremska kulenijada - zadnji vikend u maju, Erdevik, MZ Erdevik, Privredna komora Srema, TO Šid
- Vidovdanski susreti - 28. jun, Šid
- Morovićki letnji dani - prvi vikend u avgustu, Morović, organizatori MZ Morović, TO Šid
- U susret Preobraženju - od 7 do 16. avgusta, Erdevik, organizatori MZ Erdevik, TO Šid
- Dani meda u Šidu - 6. septembar, Šid, organizatori Udruženje pčelara Šid, TO Šid
- Pudarski dani - prva nedelja oktobra , Šid, organizator SKUD Jednota, TO Šid
Izvor : www.sid.rs