Srpska crkva, najstarije zdanje u Sarajevu, čuva i dar Svetog Save - Riznicu na Baščaršiji nadzire FBI (FOTO)

Ako upitate stare Sarajlije, priznaće vam da su u prošlom veku ovde stare pravoslavke vodile krišom unučiće na krštenje, onda kad to ni njihovim roditeljima, a pogotovo njihovim poslodavcima, nije bilo baš poželjno.

Ukoliko poželite da posetite ovu crkvu, a i njen muzej, svakako pre toga proverite njeno radno vreme. Mi smo prvih nekoliko poseta Sarajevu posetu probali tek predveče, kada je crkva bivala zatvorena. Na sajtu Turističkog informativnog centa Sarajeva naveli su da je muzej otvoren svim danima osim ponedjeljkom i pravoslavnim praznicima od 10 do 15 sati, a da je crkva otvorena svakog dana od 8 do 17 h. Istina, stoji i napomena da se Stara pravoslavna crkva i muzej ne pridržavaju uvek navedenog radnog vremena, te je očito najbolje da se kontaktiraju pre dolaska. Ulaz u muzej je 2 KM, a u crkvu je besplatan.
Inače, slična crkva, takođe ukopana, a i prvobitno bez zvonika je i ona, najneobičnija crkva u Grčkoj, koja se nalazi u selu Miljes na Pelionu, o kojoj smo pisali u nekom od ranijih putopisa. A još jedna sličnost je i da je i ta crkva posvećena Svetim arhangelima.

Za ovu sarajevsku crkvu kažu da je razlog ukopavanja bio taj da se spreči da Turci da u pravoslavne svetinje ulaze na konjima, što je jako bolelo i vređalo verska osećanja porobljenih Srba.
Po jednom od predanja, ovaj hram je krajem 14. veka obnovio Kraljević Andrija, brat Kraljevića Marka.


Osim ove nesvakidašnje arhitekture, ova crkva poseduje i bogatu riznicu, o čemu su bogato pisali na sajtu Eparhije dabrobosanske. U njihovoj literaturi se navodi da je pri Staroj crkvi postojala srpska osnovna škola, koja je radila sve do 1858. godine. Uz osnovnu školu, osnovana je pedesetih godina 19. veka i viša škola, kasnije pretvorena u realku, koja je radila do 1883. godine, kada su je austrijske okupacione vlasti zatvorile.

Iz bogate riznice Stare crkve 1889. godine nastao je i muzej, posvećen Sv. velikomučenici Tekli, čiji se deo mošti čuva u samoj crkvi i vernicima predstavlja njenu najznačajniju relikviju.
Inače, kad smo kod ruke Svete Tekle, nju je iz Antiohije u Srbiju doneo prvi srpski arhiepiskop Sveti Sava 1233. godine, a patrijarh srpski Arsenije Četvrti Jovanović ju je 1733. godine poklonio Srpskoj pravoslavnoj crkvi u Sarajevu. Jedna od, naravno nepotvrđenih, priča koju ćete često naći na internetu, a vezano za ovu svetu ruku u Staroj crkvi u Sarajevu jeste da su jednom pokušali i da je ukradu iz crkve, ali je počinilac, pre nego što je i prošao kroz vrata, kažu, pao mrtav.



Inače, kažu da Staru crkvu u Sarajevu godišnje obiđe i do 50.000 turista ili poklonika, a u crkvi ćete čuti da je tu najmanje naših ljudi. U njenoj burnoj istoriji mnoge značajne ličnosti su je posećivale ili prisustvovale liturgijama - od Svetog vladike Nikolaja, preko kralja Aleksandra i kraljice Marije, vojvode Stepe Stepanovića, Živojina Mišića. Godine 1985. crkvu su posetili i španski kralj Huan Karlos sa kraljicom Sofijom, nekadašnjom grčkom princezom. Kažu da je u crkvu dolazio i Novak Đoković.