Austrijski trgovinski lanac optužio Orbana za reketiranje

Mađarski premijer Viktor Orban i njegova vlada nalaze se u središtu skandala sa austrijskom kompanijom Spar (Špar), koja je vlasnik trgovinskih lanaca u Mađarskoj, ali i drugim zemljama. Naime, izvršni direktor kompanije Spar Hans Rajš izneo je u javnost informacije da je Orban od njega tražio da njegovi rođaci investiraju u kompaniju, a kada je dobio negativan odgovor, njegova vlada povećala je poreze na ekstraprofit i organičila cene. Zbog toga, Spar premešta kapital iz Mađarske u Švajcarsku.

Izvršni direktor Spar Austrija Hans Rajš ispričao je za jednu austrijsku novinsku kuću da mađarski premijer Viktor Orban želi da neko od njegovih rođaka investira u kompaniju, preneo je mađarski Dejli Njuz. Na taj način, objasnio je Rajš, mađarska vlada želi da preuzme vlasništvo nad drugim najvećim lancem hrane na mađarskom tržištu. Kao rezultat toga, kompanija "Špar" počela je da izvlači kapital iz Mađarske, prenosi portal Nova.rs.

Kompanija sa sedištem u Salcburgu dala je neka od upravljačkih prava nad svojim filijalama u severnoj Italiji, Sloveniji, Hrvatskoj i Mađarskoj svojoj filijali u Švajcarskoj. Hans Rajš je rekao da Orbanova vlada maltretira njihovu kompaniju dodatnim porezima i ograničenjima cena. Zbog toga su podneli žalbu Evropskoj komisiji i modifikovali rad svoje mađarske filijale kako bi je zaštitili od "Orbanovih ruku".

Rajš je rekao da ih je Orban zamolio da puste jednog od njegovih rođaka u mađarsku filijalu kao investitora. Dugoročni plan, dodao je austrijski izvršni direktor, bio je preuzimanje vlasništva nad Sparom Mađarska. Rajš je dodao da to nije jedinstven problem. Prošle godine, Evropska komisija je u izveštaju istakla da su mađarski oligarsi ostvarili upliv u mnogo stranih kompanija. Štaviše, broj stranih tržišnih učesnika koji se žale na prekršaje i zastrašivanja mađarskih vlasti kontinuirano raste.

Mađarska vlada je medijima kratko odgovorila na pitanja o Sparu, navodeči da je Evropska unija procenila da je njihov porez na višak profita zakonit. - To su činjenice. Svaka druga izjava je neosnovana - naveli su iz Orbanovog kabineta.

Rajš je navao da su mađarsku kompaniju podelili na dva dela kako bi izbegli mogući gubitak. Uzeli su prava na upravljanje imovinom i zgradom, maloprodaju i logistiku od svoje mađarske filijale i dali ih svojoj švajcarskoj kompaniji.

Strane kompanije poput Spara dominiraju u mađarskom sektoru maloprodaje hrane. Mađarska vlada je povećala porez na višak dobiti na maloprodajne kompanije sa 4,1 na 4,5%. Kao rezultat toga, prihod mađarskih filijala je znatno opao.

Austrijski lanac je, stoga, podneo žalbu Evropskoj komisiji protiv mađarske vlade, navodeći da Orbanova poreska politika krši zakone EU, posebno u pogledu slobodnog kretanja robe. Austrijski ministar ekonomije Martin Koher i ministar inostranih poslova Aleksander Šalenberg podržali su taj potez.

Gubitak Spara, kako navodi portal Dejli Njuz, u 2023. iznosio je 47,8 mil EUR, a samo godinu dana radnije iznosio je 32,8 mil EUR.

Spar je peti najveći poslodavac u Mađarskoj sa 14.000 zaposlenih. Poseduje dva logistička centra, dve mesne fabrike, dodatni pogon i 368 prodavnica. Zarada Spara pre kamata i poreza iznosila je 120 mil EUR u 2023.

Spar Austrija

Spar Mađarska

Vlada Mađarske

Viktor Orban

Hans Rajš

reketiranje

optužbe

povlačenje