Da nije prekinut hedžing, rata za auto-put bi bila 5 mil EUR manja

Ministarstvo finansija (MF) isplatilo je juče petu ratu kredita kineskoj Eksim banci koji je uzet za otplatu prioritetne dionice auto-puta od Smokovca do Mateševa. Rata je iznosila 40,7 mil USD i manja je u odnosu na prethodnu, isplaćenu u januaru, za 460.000 USD, precizirali su iz Ministarstva finansija.

Ovo je prva rata koja je plaćena po uslovima dogovorenim još 2014. godine, odnosno po kamati od dva odsto i koja je plaćena u dolarima, jer je nedavno Vlada, na predlog MF-a, odlučila da prekine hedžing aranžman sa četiri banke. Dok je kredit bio hedžovan, kamata je bila 0,88% i rate su se plaćale u eurima.

Prekidom hedžing aranžmana, država je prihodovala 64,03 mil USD.

- Obaveze prema Eksim Kina banci izražene su u američkim dolarima, te je, prilikom izmirenja obaveza, Crna Gora dužna da obezbijedi dolare i da izmiri obaveze u dolarima. Imajući u vidu da je izlaskom iz hedžing aranžmana država prihodovala oko 64,03 mil USD, pomenuti iznos je iskorišćen za plaćanje pete rate. Dakle, nije bilo potrebe za obezbjeđivanjem dolara na tržištu jer su oni već obezbijeđeni, čime je izbjegnut i trošak konverzije - kazali su Danu iz Ministarstva finansija na čijem čelu je Aleksandar Damjanović.

Kako su naveli, ukoliko bi Crna Gora bila u obavezi da obezbijedi dolare, bez postojanja hedžing aranžmana, dolari bi se kupovali po tržišnom kursu, pa bi eurska vrijednost pete rate, prema srednjem kursu Centralne banke, na dan 19. jul 2023. godine iznosila oko 36,2 mil EUR.

- Da je pak hedžing aranžman bio nastavljen pod istim uslovima definisanim aranžmanom iz 2021. godine, što je nemoguće, jer su se tržišni uslovi značajno promijenili i aranžman ne bi mogao biti nastavljen pod istim uslovima, eurska vrijednost pete rate kredita iznosila bi oko 30,9 mil EUR - precizirali su iz Ministarstva finansija.

Dakle, bez hedžinga bi obaveza prema Eksim banci u eurima bila 36,2 miliona, a sa hedžingom bi iznosila 30,9 miliona, što je razlika od 5,3 mil EUR. Odnosno, za taj iznos bi rata kredita bila manja da nije prekinut hedžing aranžman, dogovoren polovinom 2021. godine. Tokom plaćanja dosadašnje četiri rate, zbog hedžinga je ostvarena ušteda od 23 mil EUR, a zarada od aranžmana je, kako su i kazali iz MF-a, bila 64 mil USD, koje su iskoristili za plaćanje pete rate kredita.

Iz MF-a su pojasnili da se od 40,7 mil USD, 32,8 miliona odnosi na glavnicu, a preostali iznos od 7,91 miliona dolara na kamatu.

Zaključno sa jučerašnjom isplaćenom ratom, kineskoj Eksim banci je otplaćeno 208,7 mil USD, od čega se na glavnicu odnosi 124,9 miliona, a na kamatu 83,8 miliona dolara.

- Otplata kamate je počela 2015. godine, a glavnice 2021. godine. Preostalo je još da se otplati 786,9 mil USD glavnice kredita - ukazali su iz Ministarstva finansija.

Kredit sa Eksim Kina bankom zaključen je 2014. godine, sa periodom otplate od 20 godina, uz šest godina grejs perioda. Poslednja rata kredita dospijeva 21. januara 2035. godine, kada će kredit biti otplaćen poručili su iz Ministarstva finansija.

Kredit sa Eksim bankom krajem 2014. godine potpisao je tadašnji ministar finansija Radoje Žugić, koji je sada na poziciji guvernera Centralne banke. Hedžing aranžman je sklopio MF kad je na njenom čelu bio Milojko Spajić, dok ga je raskinulo MF, koje vodi Damjanović.

Auto-put je počeo da se gradi 2015. godine, a pušten je u saobraćaj prije godinu dana. Kredit je počeo da se otplaćuje pije nego je završena i puštena u saobraćaj dionica od Smokovca do Mateševa duga 41,5 kilometara. Od putarine je za godinu dana prihodovano oko 9 mil EUR. Prioritetna dionicaje koštala preko 900 mil EUR. Osnovni ugovor je bio 809,6 miliona, ali su dodatni radovi bili preko 100 miliona. Odnosili su se na petlju Smokovac, napajanje električnom energijom…

Dan je Ministarstvu finansija uputio i pitanje da li možda razmatraju ili već pregovaraju o novom hedžing aranžmanu, s obzirom na to da smo od prethodnog imali koristi.

- Imajući u vidu uslove na tržištu i veliku neizvjesnost u dijelu kreiranja monetarnih mjera globalnih centralnih banaka, Ministarstvo finansija još ne razmatra zaključivanje novog hedžing aranžmana. Naravno, situcija na tržištu se aktivno prati i zavisno od razvoja događaja donijeće se adekvatna odluka - poručili su iz MF-a.