Zagađenje vazduha premašuje zakonom dozvoljene godišnje limite - Prednjače Valjevo i Novi Pazar

Skoro svi gradovi u Srbiji u kojima se meri kvalitet vazduha premašili su zakonske limite zagađenja česticama PM10 za 2022. godinu. Zagađenje se nastavlja, iako je grejna sezona na izmaku. Nacionalna ekološka organizacija – NEA poziva na širi društveni dijalog i rešenje problema u oblasti životne sredine.

Gradovi u crvenom alarmu

Pokazatelji zagađenosti opasnom mikroskopskom prašinom tipa PM10 upozoravaju na stanje kvaliteta vazduha u Srbiji. Tek se završava prvi kvartal, a u većini gradova u kojima se meri stanje kvaliteta vazduha već su premašeni limiti za jednu kalendarsku godinu propisani Zakonom o zaštiti vazduha. U broju dana sa prekoračenjem trenutno prednjače Valjevo i Novi Pazar, sa 80 odnosno 78 dana.

Zagađenost u Srbiji je najveća tokom grejne sezone, zbog korišćenja uglja i mazuta u toplanama, neefikasnih individualnih ložišta i meteoroloških uslova. Iako je kraj marta i grejna sezona na izmaku, zagađenje ipak ne jenjava.

Analiza prekoračenja vrednosti

Aplikacija xEco vazduh pokazuje koncentracije i drugih štetnih jedinjenja prisutnih u vazduhu. Srednja godišnja granična vrednost azot-dioksida (NO2) od 40 mikrograma po kubnom metru prekoračena je na šest mernih mesta. To jedinjenje se emituje uglavnom preko izduvnih gasova i saobraćaja.

Po zakonu, tokom jedne godine nije dozvoljeno nijedno dnevno prekoračenje koncentracije prizemnog ozona (O3) od 100 mikrograma po kubnom metru. Visoka prisutnost ovog štetnog gasa izmerena je od 1. januara čak deset puta na mernoj stanici u Beogradu kod kliničko-bolničkog centra Dr. Dragiša Mišović na Dedinju, a na Kopaoniku šest puta.

Što se tiče opasnog sumpor-dioksida (SO2), najgore je na mernoj stanici u gradskom parku u Boru, gde su vrednosti iznad maksimuma u ovoj godini bile u crvenom četiri dana. Po zakonu je dozvoljeno prekoračenje u tri dana u godini.

Neophodne mere za zaštitu zdravlja

Nedavno je objavljena studija koja je otkrila vezu između dugotrajne izloženosti saobraćajnim i industrijskim zagađivačima vazduha i pojave autoimunih bolesti, poput reumatoidnog artritisa, bolesti vezivnog tkiva i inflamatornih bolesti creva. Mikročestice mogu da dospeju do svake ćelije u ljudskom telu i da oštete svaki organ.

Aerozagađenje takođe pospešuje demenciju, utiče na bolesti srca i pluća, uzrokuje sterilitet, dijabetes i probleme u funkcionisanju jetre i bešike, a negativno utiče i na mentalne procese i smanjuje inteligenciju.


Nacionalna ekološka organizacija – NEA objavila je Ekološku rezoluciju 22, koja poziva na širi društveni dijalog i rešenje problema u oblasti životne sredine. Dokument su podržale 22 organizacije civilnog društva širom Srbije.

NEA je ovim putem ponovila poziv na saradnju Vladi Srbije, državnim institucijama, civilnom sektoru, nezavisnim stručnjacima i građanima, sa ciljem da se unapredi kvalitet vazduha u Srbiji, piše Mihajlo Vujasin za Balkan Green Energy News.

U asocijaciji su naveli da devastacija životne sredine i nekontrolisano zagađenje uzrokuju katastrofalne posledice po život i zdravlje građana Srbije, kao i da "sakrivanje činjenica o negativnim posledicama dovodi do toga da se nagomilani problemi ne rešavaju i rastu."

NEA naglašava da je neophodno da donosioci odluka hitno promene odnos prema prirodnom okruženju. "Poverenje građana u institucije u sistemu zaštite životne sredine se mora ponovo izgraditi saopštavanjem istine o sadašnjem stanju kvaliteta vazduha, voda i zemljišta i svim zdravstvenim i drugim rizicima koje takvo stanje nosi za sve stanovnike naše zemlje", stoji u ovom dokumentu.

Nacionalna Ekološka Asocijacija

zagađenje vazduha

kvalitet vazduha

granične vrednosti

godišnji limiti

broj dana sa prekoračenjem

zagađenost u Srbiji

grejna sezona

čestice PM10

sumpor dioksid

autoimune bolesti

uticaj zagađivači vazduha

aerozagađenje

demencija

bolesi srca

poboljšanje kvaliteta vazduha

Ekološka rezolucija 22

aplikacija xEco vazduh