Kotor - Grad trgovaca, moreplovaca, legendi i prelepe arhitekture (FOTO)

Na strmoj planini, u prelepom zalivu smešten je zidani venecijanski grad Kotor. Srednjovjekovna arhitektura i mnogobrojni spomenici kulturnog nasleđa uvrstili su Kotor u UNESCO-ov spisak "Svetske prirodne i kulturne baštine".

Nauka još uvek nije tačno utvrdila kada je nastalo prvo naselje na prostoru Kotora. Istorijski izvori, kao najranije razdoblje pominju antički period, dok je prema drugima Kotor star oko 2000 godina, a njegovo ime potiče od reči DEKATERA (starogrčka reč KATAREO što znači vrela). Pisani izvori pominju "Gornji grad", što se odnosilo na najstariji deo naselja na vrhu brega Sveti Ivan (iznad Kotora), i "Donji grad", današnji Kotor.

Bogata istorija Kotora, paralelna je bogatoj kulturi grada kojim su vladali mnogi osvajači: Iliri, Vizantijci, Mlečani.

Za Kotor se vezuju mnogobrojne legende i mitovi među kojima se čak spominje i umešanost bogova u njegov nastanak.

Prema mitologiji, Kotor su osnovali Kolhiđani, pripadnici feničanskog plemena, koji su se našli za krmom Argonautima, u poteri za čuvenim mitološkim Zlatnim runom. Legenda kaže da je grad trebalo da nastane na kamenom brdu iznad grada, na mestu gde se nalazi jedna pećina. Kada je car Stefan počeo da kopa pećinu, prikazala mu se vila koja mu je rekla da to nije dobro mesto za život i da grad treba da podigne u zalivu.

Prema drugoj legendi u liticama vrletnog Pestingrada, u teško pristupačnoj pećini Vilinici, živi vila Alkima, jedna od brojnih vila koje nastanjuju uzvisine iznad Boke. Kada su u Boku došli neznani pomorci i odlučili da tu za sebe osnuju grad, namera im je bila da ga podignu na visokom Pestingradu. Mudra vila Alkima savetovala je pomorce da ne dižu grad na planini, gdje nema ni vode ni soli, već da ga sagrade uz more, jer bez mora, njima nema života. Pomorci su poslušali Alkinu i napravili grad na mestu današnjeg Kotora.

Kroz čitav grad isprepletan ulicama i trgovima, nižu se mnogobrojne građevinske riznice Kotorske tradicije među kojima su: katedrala Sv. Tripuna, Crkva Svetog Luke (XIII vek), crkve Sv. Mihaila (XIV vek), crkva Svete Ane (XII vek), crkva Svete Marije (XIII vek), crkva Gospe od zdravlja (XV vek), Crkva Svetog Nikole (XIX vek), Kneževa palata (XVII vek), Napoleonovo pozorište (XIX vek) i mnoge druge.

Kao najznačajniji spomenik i simbol Starog grada Kotora je katedrala Sv. Tripuna. Taj hram se pominje najpre u IX veku, kada su u nju donete mošti Sv. Tripuna, koji je umro mučeničkom smrću u vreme rimskog cara Decija u III veku. Hroničari svedoče da je taj hram najverovatnije nestao u požaru u X veku, a ponovo je sagrađen u XII veku. Katedrala Sv. Tripuna izgrađena je u romaničkom stilu, sa elementima vizantijske arhitekture. Doživela je nekoliko zemljotresa, te se i njen izgled menjao. Posebno vidljivi na njoj su elementi renesanse i baroka, a sadrži bogatu riznicu dragocenosti, među kojima su pozlaćeni oltar, barokne freske, veliki broj ornamenata velike vrednosti.

Crkva Svetog Luke, smeštena je takođe u Starom gradu. Podignuta je za vreme vladavine srpske dinastije Nemanjića, krajem XII veka. Do polovine XVII veka crkva je bila katolički hram, da bi nakon rata sa Turcima postala pravoslavni crkveni objekat, jer se broj pravoslavnog življa u Kotoru naglo povećao. Ipak, katolički vernici su u tom hramu imali svoj oltar do polovine XIX veka.

Unutrašnjost starog grada u Kotoru, odlikuje i poznata Crkva Svete Marije Koleđate (Gospe od zdravlja) u Kotoru poznatija kao crkva Svete Ozane. Podginuta je početkom XIII veka. Ispod te crkve otkrivena je najstarija arheološka građevina - ranohrišćanska bazilika iz VI veka n.e.

Među poznatijim spomenicima u kotorskom Starom gradu nalazi se i gradski toranj, koji potiče s početka XVII veka, sa stubom srama ispred njega i satnim mehanizmom u okviru građevine. U blizini tornja je i Kula gradske straže, Kneževa palata, te Gradsko pozorište, koje je prvo na Balkanu počelo sa radom u XIX veku.

Kotor je poznat i po mnogobrojnim palatama, koje karakteriše romanička i barokna ornamentika, zidne dekoracije i veliki broj grbova porodica po kojima su dobile ime ili kojima su pripadale. Između mnogih izdvajaju se:

- palata Bizanti iz XIV veka, u romaničkom stilu, smeštena pored Kule gradske straže;

- barokna palata Grgurina iz XVIII veka, u centralnom delu Starog grada;

- palata Buca iz XIV veku - tokom vjekova više puta dograđivana, a kasnije je pripadala i porodici Pskvali;

- palata Vrakjen iz XIV veka, jedna od najotmenijih gradskih kuća, koja je uglavnom zadržala originalni izgled;

- palata Drago, izgrađena je u XV veku, u barokonom i gotičkom stilu;

- palata Pima, koju odlikuje uglavnom gotički stil, te barkoni elementi i koja je po mišljenju mnogih najlepša kotorska palata. Porodica Pima, u Kotoru je živela od XIV do XVIII veka, a palata je sadašnji izgled dobila krajem XVII veka.

Ako se uputite u Kotor da biste samo uživali na plažama, bolje je da izaberete neko drugo mesto. Ukoliko pak želite da uživate u šetnjama čarobnim ulicama, plovite barkama po zalivu i doživite grad i okolinu u punom obimu onda je Kotor pravi izbor za vas.