Precizna poljoprivreda - 15 godina Trimble Ag GNSS navigacije u Srbiji

(Trimble AutoSync za automatsku sinhronizaciju podataka teren-biro-mobilni uređaj)

Precizna poljoprivreda - Termin sa mnogo značenja i različitih definicija. Uključuje precizno planiranje, merenje, navigaciju, setvu, prihranu, zaštitu i drugo. Zajednički imenilac svemu je precizno pozicioniranje - funkcija bez koje nema precizne navigacije i primene bilo kojih agrotehničkih mera koje zavise od pozicije u prostoru.

Ključ za precizno pozicioniranje su globalni satelitski navigacioni sistemi (GNSS), gde je najpoznatiji američki GPS (Global Positioning System), pokrenut 1978. kao vojni program.

Prvi komercijalni GPS za precizna merenja ikada - napravila je kompanija Trimble Navigation 1984. godine. Kao pionir u razvoju tehnologije, Trimble je razvio više od 1000 patenata, koji predstavljaju osnovu preciznog pozicioniranja pomoću satelita. Za preciznu poljoprivredu od ključnog značaja je Trimble RTK tehnologija, predstavljena 1994. godine, koja je postala opšte prihvaćen standard za precizno pozicioniranje u realnom vremenu, tačnosti 2,5 cm (1 inč) i bolje. Već godinu dana kasnije Livona je zvanično predstavila Trimble GPS tehnologiju u Srbiji, čime je počela primena profesionalnih GPS uređaja u brojnim inženjerskim i drugim oblastima.

Prvi Trimble AgGPS prijemnici, projektovani za primene u poljoprivredi, predstavljeni su samo nekoliko godina kasnije. Od tada do danas, Trimble redom osvaja nova rešenja koja nalaze značajne primene u poljoprivredi i šire. Posebno izdvajamo Trimble VRS tehnologiju, koja je omogućila precizno pozicioniranje bilo gde na području države, pokrivene mrežom permanentnih stanica (AGROS mreža u Srbiji, uspostavljena 2004. godine od strane Republičkog geodetskog zavoda).

Za samo četiri decenije, od lansiranja prvog GPS satelita u orbitu, stigli smo do centimetarske tačnosti u traktoru i preciznog vođenja poljoprivrednih mašina koje se nije moglo ni zamisliti. Danas su traktori često opremljeni navigacionim sistemima sa automatskim upravljanjem, uključujući vođenje i upravljanje priključnih mašina.

Gde je tu Srbija? Prve Trimble sisteme za preciznu navigaciju u poljoprivredi Livona je predstavila 2004. godine.

Komercijalna ekspanzija ovih sistema počinje dve godine kasnije, kada je Trimble predstavio revolucionarne navigatore serije Trimble EZ-Guide. Od tada do danas našim poljima kreće se više hiljada traktora i drugih mašina opremljenih Trimblovim sistemima za preciznu navigaciju, dok su oblasti primene davno prešle sa puke navigacije na razmenu podataka u realnom vremenu, praćenje i upravljanje proizvodnjom u sistemu međusobno povezanih poljoprivrednih mašina, od njive do kancelarije i obrnuto.

Primenom Trimble GNSS navigatora dobija se čitav niz podataka o izvršenim aktivnostima, uključujući obrađene površine, efektivno vreme rada i kretanja mašina, utrošak materijala, ostvarene prinose i brojne druge informacije. Bez ikakvog ličnog angažmana rukovaoca, ovi podaci beleže se automatski i predstavljaju dragoceni skup podataka koji omogućuje detaljnu analizu izvršenih radova i bolje planiranje narednih aktivnosti.

(Trimble Autopilot za savršeno precizno navođenje poljoprivrednih mašina)

Pored podataka dostavljenih od strane Trimble GNSS navigatora, sve češće su raspoloživi i drugi podaci od ostalih povezanih uređaja. Zahvaljujući ISOBUS tehnologiji Trimble navigatori predstavljaju univerzalne terminale za komandovanje svim povezanim ISOBUS kompatibilnim mašinama, uključujući sejalice, rasipače, prskalice i druge radne mašine.

Srbija ide u korak sa najrazvijenijim zemljama, sasvim je jasno. To potvrđuje najčešći izbor poljoprivrednika u Srbiji - sistem Trimble Autopilot - koji omogućuje automatsko vođenje i upravljanje mašinama. Kao univerzalan sistem može se ugraditi u najsavremenije poljoprivredne mašine (traktore, kombajne, samohodne prskalice), potpuno spremne za ovu tehnologiju, kao i tehnološki jednostavniju ili stariju mehanizaciju, gde se automatsko upravljanje ostvaruje ugradnjom dodatnih komponenti. Tipična tačnost autopilota iznosi 2,5 cm, što ih čini primenljivim i za najzahtevnije poljoprivredne operacije (setva, međuredna kultivacija, formiranje bankova u povrtarstvu i sl.).

Očigledne koristi od Trimble sistema prepoznao je široki krug korisnika u Srbiji, od porodičnih gazdinstva sa posedima od 50 ha, do velikih poljoprivrednih kompanija, sa više desetina hiljada hektara obradive površine.

Direktne uštede u radu postižu se eliminacijom preklopa i razmaka između prohoda, uz smanjenje troškova goriva i inputa čak do 20%. Smanjeni su i troškovi mehanizacije, kojoj je produžen radni vek, a poslovi se izvršavaju brže i efikasnije, uz neuporedivo manji zamor rukovaoca mašinama.

Jednako su značajne indirektne uštede, ostvarene lakšim poštovanjem optimalnih agrotehničkih rokova, manjim štetama na usevima zbog ranije nepreciznog rada, uz manje grešaka rukovaoca. Preciznim radom ostvaruje se i bolji prinos, odnosno veći profit.

Pored autopilota, prisutnih na većem broju srednjih i velikih poljoprivrednih gazdinstva u Srbiji, sve češća je primena još naprednijih Trimble sistema, koji omogućuju varijabilnu primenu đubriva i semena na parcelama, sekcijsku kontrolu mašina, mapiranje prinosa, bežični prenos podataka i brojna druga rešenja.

Našim njivama kreću se gotovo svi proizvodi iz bogatog Trimble portfolija, uz naglašeni interes za nova i još naprednija rešenja. Među njima posebno ističemo nedavno najavljene Trimble autonomne sisteme, koji će omogućiti rad traktora i kombajna bez prisustva rukovaoca u kabini.

Stručnjaci Livone sa pažnjom prate razvoj novih tehnologija i pripremaju se za budućnost.

Livona d.o.o. je privatno preduzeće posvećeno geoprostornim tehnologijama u službi inženjerskih i drugih oblasti, sa posebnim osvrtom na preciznu poljoprivredu. Kao jedini ovlašćeni Trimble distributer u Srbiji, još od 1995. godine, Livona se nametnula kao pionir i lider u primeni profesionalnih GNSS sistema u Srbiji i regionu, postavljajući standarde za primenu ovih tehnologija. Livona je dobitnik prestižne titule "Trimble Distributer godine" 2002, 2014. i 2016. godine.