Kula iz XII veka, posuđe vizantijsko - arheološka otkrića kod Todićeve crkve u Starom Kostolcu

Arheolozi Narodnog muzeja u Požarevcu iskopali su na lokalitetu kod Todićeve crkve, na mestu srednjovekovnog grada Braničeva, vrlo luksuzan pehar izuzetan primerak mamuza i predmete kao što su narukvice i noževi. Po rečima arheologa Dragane Spasić-Đurić, reč je o predmetima iz sredine XII veka. Samo pedesetak metara od te sonde delimično je otkopana neobična kula iz istog perioda, čiji su zidovi debljine 3,5 metara.

- Ova arheološka istraživanja samo su jedan segment složenog projekta koji je Narodni muzej u Požarevcu, u saradnji sa Arheološkim institutom, pod rukovodstvom dr Vujadina Ivaniševića, započeo 2007. godine. Drugi deo projekta odnosi se na formiranje arheološkog parka čiji centar bio činio muzej u vili "Leposava", kapetana Todića, čiju rekonstrukciju treba da obavimo. Projekat je dugoročan, a mi se sada nalazimo u srednjevekovnom horizontu; nakon toga silazimo dublje gde se očekuju vrlo bogati praistorijski slojevi. Potom planiramo rekonstrukciju autentičnog objekta sa njegovim dimenzijama, karakteristikama i tipom gradnje, jer smo otkrili i peći - ističe arheolog Dragana Spasić-Đurić.

Na oko pedesetak metara od ove sonde arheolog Dragan Jacanović istražuje kulu koja se nalazi na jugozapadnom uglu Malog grada. Reč je o jedinom objektu koji je vidljiv iznad površine zemlje.

- Prvim čišćenjem ustanovili smo da kula ima impozantne dimenzije. Unutrašnjost kule je kružnog oblika, prečnika 3,5 metra. Ono što začuđuje jeste da su i zidovi kule najmanje debeli 3,5 metra. To nas uverava da se radi o jednom grandioznom objektu u koji je utrošena ogromna količina građevinskog materijala. Naš cilj ovih dana jeste da otkrijemo spoljašnjost kule i da vidimo da li se radi o samostalnom objektu ili objektu koji je vezan sa bedemima srednjovekovnog grada Braničeva. Pretpostavljamo da je reč o objektu iz srednjeg veka, iz perioda od XII do XIII veka. Trenutno znamo da je očuvano oko četiri metra visine kule, a izračunali smo da je za samo zidanje tog vidljivog dela kule potrošeno oko 300 kubnih metara kamena, što je i danas mislena imenica. Imamo dovoljno vremena i radne snage da kulu u naredna dva meseca otkrijemo u potpunosti i mislimo da je reč o objektu koji će predstavljati dragulj u turističkoj ponudi Braničevskog okruga - ističe Jacanović.

Ovogodišnja iskopavanja trajaće tri-četiri meseca i koštaće oko 3,5 miliona dinara. Direktor Narodnog muzeja u Požarevcu Milorad Đorđević kaže da su prošlogodišnja istraživanja potvrdila da su arheolozi našli srednjovekovni grad Braničevo.

- Nova iskopavanja mogu da potvrde kontinuitet slojeva od praistorije do ranog turskog perioda, jer su naša saznanja da je ovaj predeo oduvek bio naseljen ljudima. U narednim mesecima ovde će svakodnevno raditi blizu 30 fizičkih radnika pod budnim okom naših arheologa - naglašava Đorđević.

Prilikom prvih iskopavanja 2007. godine arheolozi su pronašli srednjovekovni šlem neobičnog oblika i više kopalja, a lane izuzetne primerke keramičkog posuđa i drugih predmeta iz svakodnevnog života. Ovi predmeti pronađeni su u stambenom objektu, najverovatnije kući, aristokratske porodice iz braničevskog utvrđenja, koja je stradala u požaru - kaže arheolog Dragana Spasić.

- Pronađeno je preko 30 posuda stonih i kuhinjskih, među kojima se posebno izdvajaju slikane, gleđosane i sa udubljenim motivima. Ovo posuđe izrađivano je u velikim vizantijskim radionicama u Carigradu, a u ove krajeve je importovano. Pronašli smo i zrnevlje neke biljke i lepo očuvan skelet neke ptice, najverovatnije kućnog ljubimca - kaže arheolog Dragana Spasić.

Za ovogodišnja istraživanja kod Todićeve crkve najveći deo novca, 2,5 miliona dinara, obezbeđen je kroz javne radove. Lokalna samouprava iz gradskog budžeta izdvojila je 800.000 dinara a 200.000 obezbeđeno je iz sopstvenih prihoda Narodnog muzeja u Požarevcu. Površina lokaliteta kod Todićeve crkve je oko dva hektara koliko se pretpostavlja da je zauzimalo i srednjovekovno utvrđenje Braničevo.

(Napomena: tekst je u potpunosti preuzet iz lista Blic od 30.07.2009.)