U naredne tri godine planirana gradnja 5 novih škola i rekonstrukcija 10 postojećih

Do 2027. godine predviđeno je da se u Crnoj Gori izgradi pet novih škola, rekonstruiše deset srednjih stručnih škola i tri vrtića, te da se nabavi školski namješaj za sve škole i vrtiće kao i računarska i specijalizovana oprema. To je, između ostalog, zacrtano Reformskom agendom Crne Gore za period od 2024. do 2027. godine.

Ministarstvo evropskih poslova objavilo je informaciju o procesu pripreme ove agende. Projekat je, kako se navodi, vrijedan skoro 75 mil EUR.

- Kreditor je do sada obezbijedio 18 mil EUR kreditnih sredstava te niz grantova kao što su grantovi za tehničku podršku u iznosu od blizu 4 miliona, najavljeni grantovi za podršku procesa mapiranja i granta za računarsku opremu od 2,6 miliona i 2 mil EUR - piše u dokumentu.

Planirano je da naprave četiri osnovne škole u centralnoj regiji, ali i da izgrade još jednu gimnaziju u Podgorici.

- Ukupna procijenjena vrijednost za izgradnju ovih pet objekata kroz ovaj projekat iznosi 46.832.852 eura. Izgradnjom ove tri osnovne škole dobiće se prostor za odvijanje nastave za 2.300 djece, za rad škola u dvije smjene - navodi se u dokumentu.

U novoj gimnaziji napraviće prostor za 800 djece u dvije smjene.

- Rok za završetak radova za većinu objekata je decembar 2026. godine. Takođe, kroz kapitalni budžet je planirana izgradnja većeg broja osnovnih škola, i to jedne škole u sjevernoj regiji, izgradnja dvije osnovne škole i jedne gimnazije u južnoj regiji, izgradnja jedne škole u centralnoj regiji, rekonstrukcija i dogradnja dvije škole u centralnoj i jedne škole u južnoj regiji. Ukupna procijenjena vrijednost za izgradnju ovih objekata je 52.170.000 EUR. Izgradnjom ovih objekata dobiće se prostor za odvijanje nastave za 6.100 djece, za rad škola u dvije smjene - navode agendi.

Kažu da će na ovaj način doći do rasterećenja postojeće školske infrastrukture koja je, posebno u Podgorici i primorskim opštinama, izuzetno opterećena, pa neke škole imaju čak i pet smjena.

Takođe, neophodno je unaprijediti i uslove boravka u postojećim objektima osnovnih škola, a sa ciljem povećanja njihove privlačnosti prilikom odabira škole i upisa, čime će se smanjiti pritisak na škole u kojima je izraženo postojanje više smjena.

- Kao najefikasniji mehanizam za cjelokupnu rekonstrukciju objekata, nametnuli su se programi energetske efikasnosti, koji osim funkcionalnog unapređenja, dovode i do povećanja ekonomičnosti objekata. S tim u vezi Ministarstvo prosvjete, nauke i inovacija je u završnoj fazi pregovora sa Evropskom bankom za obnovu i razvoj (EBRD), za kreditni aranžman vrijednosti 25 mil EUR za totalnom rekonstrukcijom u dijelu energetske efikasnosti 24 postojeća objekta - piše u dokumentu.

Izazov je, kako navode, kontinuirano usavršavanje i adaptacija nastavnika na promjene u obrazovanju i društvene promjene uopšte. Zato je cilj, osim da se poveća tehnološka pismenost nastavnika, da se nastavnicima pruži podrška personalizovanom učenju, kao i uvođenje nastavnih programa koji imaju za cilj socio-ekonomsku podršku učenicima.

Analiza sektora obrazovanja, koju je Ministarstvo sprovelo sa UNICEF kancelarijom pokazala je da je neophodno dalje poboljšati kvalitet obrazovanja, između ostalog kroz analizu i revidiranje nastavne planove i programe, uz korišcenje konstruktivističkih metoda podučavanja i osigurati da se autonomija nastavnika koristi za podsticanje motivacije i obogaćivanje situacija za učenje za sve učenike.

- Imajući u i vidu da uspješna realizacija novih i revidiranih nastavnih planova i programa zavisi isključivo od znanja, vještina i kompetencija nastavnika da ih sprovode u učionicama, neophodno je izraditi akcioni plan za obuku nastavnika. Potrebno je podržati povećanje broja/obima izučavanja nastavnih predmeta u osnovnoj školi na engleskom i drugim stranim jezicima. Radi podsticanja mobilnosti u učenju i profesionalnom razvoju učenika neophodno je stvarati uslove da se nastavni predmeti i moduli ili obrazovni programi u cjelini u gimnazijama i stručnim školama realizuju na engleskom, ali i drugim stranim jezicima - ističe se u agendi.

Procijenjeno je da je inkluzivno obrazovanje prioritet kada je riječ o djeci sa posebnim obrazovnim potrebama.

- Kao prvi izbor i imperativ je da djeca sa posebnim obrazovnim potrebama, smetnjama i teškoćama u razvoju, pohađaju redovne škole (inkluzivno obrazovanje). Iako je predmet inkluzivno obrazovanje zastupljen u programima na Univerzitetu, neophodno je povećati nastavničke kompetencije i obezbjediti kontinuitet kvaliteta rada i intenzivniji razvoj inkluzivne kulture, prakse i svijesti na svim nivoima obrazovanja, kako kod nastavnog kadra, tako i kod svih zaposlenih u vaspitno-obrazovnim ustanovama. Ciljani korisnici su učenici i nastavno osoblje predškolskog, osnovnog, srednjeg i srednjeg stručnog obrazovanja, roditelji i sve druge zainteresovane strane koje učestvuju u realizaciji obrazovnog procesa - piše, između ostalog, u agendi.

Do decembra 2027. godine treba pokrenuti tenderske procedure za izgradnju ili renoviranje škola kako bi se smanjio broj smjena u najnaseljenijim osnovnim školama sa sadašnjih pet smjena na najviše tri smjene.

Kroz kreditni aranžman sa Evropskom investicionom bankom (EIB) obuhvaćene su: osnovna škola u naselju Zabjelo, u Podgorici, osnovna škola u naselju City kvart u Podgorici i naselju Karabuško polje u Tuzima i OŠ Vladimir Nazor u Podgorici. Pored osnovnih škola predviđena je i izgradnja nove gimnazije u Podgorici.

Kapitalnim budžetom takođe je predviđena izgradnja osnovne škole u naselju Bečići, Budva, izgradnja nove zgrade Osnovne škole Mladost u Bijelom Polju, kao i izgradnja nove osnovne škole u naselju Igalo, Herceg Novi.

- Takođe i rekonstrukcija zgrada Fondacije porodica Bošković-Đurović-Laketić u naselju Srbina, Herceg Novi, dogradnja osnovne škole Vlado Milić u Podgorici, dogradnja Osnovne škole Oktoih u Podgorici, izgradnja nove osnovne škole u Tivtu, izgradnja nove osnovne škole u naselju Stari Aerodrom u Podgorici, izgradnja nove osnovne škole u naselju Blok 35-36 u Podgorici, kao i izgradnja još jedne gimnazije u Baru - precizrano je u agendi.