Šta sadrži Strategija razvoja turizma Crne Gore do 2025. - Rast smještajnih kapaciteta, uvođenje direktnih aviolinija i više od 18.000 novih radnih mjesta

Kroz Akcioni plan za 2022. godinu, za postizanje operativnih ciljeva predviđen je utrošak u iznosu 27.047.673 EUR, od čega se 88,74% sredstava (24.002.583 EUR) odnosi na investicione projekte planirane u okviru Kapitalnog budžeta za 2022. godinu; 7,39% (2.000.090 EUR) iz tekućeg budžeta za 2022. godinu i 3,87% (1.045.000 EUR) iz donatorskih izvora (Interreg IPA CBC Italija-Albanija-Crna Gora, Interreg Med Program, kao i drugi potencijalni donatorski izvori).

- Za realizaciju okvirnog plana za period 2023-2025. godine, prema sada dostupnim informacijama, potrebno je
obezbijediti 5.176.000 EUR iz Budžeta Crne Gore, što znači da ukupna potrebna sredstva za realizaciju Strategije razvoja turizma Crne Gore 2022-2025. godine, iznose 32.223.673 EUR - navodi se u pomenutom strateškom dokumentu.

Kako bi se daljim razvojem turizma obezbijedilo povećanje zaposlenosti, podizanje životnog standarda stanovništva,
uravnoteženiji regionalni razvoj, ali i unaprijeđenje globalne prepoznatljivosti zemlje, Vlada Crne Gore se opredijelila za kontinuirani održivi razvoj turizma, sa fokusom na efikasno korišćenje resursa, uz promociju Crne Gore kao održive, inkluzivne, zelene i pametne turističke destinacije.

- U kreiranju strateškog pristupa, važno je poštovati i ustavno određenje da je Crna Gora ekološka država, kao i okvir dat usvajanjem Nacionalne strategije održivog razvoja Crne Gore do 2030. godine, kojom su obuhvaćeni principi održivosti iz Agende Ujedinjenih nacija - pojašnjeno je.

Podvlači se da je za postizanje boljih rezultata u sektoru turizma, neophodna diverzifikacija proizvoda i usluga. Turizam, kao dominantna razvojna grana Crne Gore, od ključnog je značaja za ostvarenje ekonomske stabilnosti.

- Može se konstatovati da je neophodno preduzeti aktivnosti na unapređenju ponude i razvoju turističkih proizvoda i
usluga, prije svega u opštinama na sjeveru, ali i u centralnom regionu Crne Gore, kako bi se stvorile pretpostavke za
smanjenje sezonalnosti u poslovanju i regionalne neujednačenosti razvoja na nivou države.

(Foto: Pixabay.com/Free-Photos)

Uvođenje direktnih avio-linija

U Starategiji se dodaje da je Crna Gora zbog svog geografskog položaja dominantno avio-destinacija, jer je udaljena od važnih emitivnih tržišta, te je od značaja za njeno pozicioniranje kao turističke destinacije uvođenje direktnih avio-linija, redovnih, čarter i niskotarifnih aviokompanija ka/od važnih emitivnih tržišta širom Evrope, ali i svijeta. U cilju povećanja broja direktnih avio linija i frekventnosti letova na određenim linijama ka Crnoj Gori, potrebno je stvoriti podsticajne uslove za aviokompanije.


Kao rezultat razvoja sektora nekretnina, koji sa jedne strane uzrokuje povećanje individualnog smještaja, i loše
provedenih privatizacija hotelskih preduzeća koje, sa druge strane uzrokuju smanjenje odnosno nedovoljno brz rast broja hotelskih kapaciteta, u Crnoj Gori turizam umjesto da se bazira na hotelima prerasta u turizam baziran na nekretninama.

Rješavanje problema strukture smještajnih kapaciteta u Crnoj Gori predstavlja važan segment i aspekt razrade
dokumenta koji je u fazi pripreme, a odnosi se na prostorno planiranje. Riječ je o Prostornom planu Crne Gore do 2040. godine.

Potrebno je raditi i na jačanju ljudskih resursa, kako bi u srednjem i dugom roku imali kvalifikovanu i zadovoljnu domaću radnu snagu. U cilju realizacije navedenog, potrebno je razmotriti i mogućnost uvođenja u zakonsku regulativu kategorije "stalni sezonski radnik", kao što je to već slučaj u zemljama konkurentnim Crnoj Gori. Posebnu pažnju treba posvetiti uključivanju u legalne tokove svih koji posluju van istih, kako bi se suzbila siva ekonomija.

U dokumentu se navode tri glavne "koncentracije" koje treba smanjiti u narednom periodu:
1. 95% turističkog prometa (noćenja i prihoda) ostvaruje se na primorju,
2. 75% turističkog prometa realizuje se u ljetnjim mjesecima, i
3. 70% predstavlja udio individualnog (privatnog) u ukupnim smještajnim kapacitetima.

U cilju prevazilaženja navedenog stanja i stvaranja preduslova za što učinkovitiji razvoj turizma, a time i ostalih privrednih grana, buduće aktivnosti ce biti usmjerene na:

• Podizanje nivoa kvaliteta turističkog proizvoda na primorju u odnosu na njegov kvantitet. Cilj je da preovladaju smještajni kapaciteti nivoa 3-5*, da se unaprijedi kvalitet plaža, poboljša prateća infrastruktura (putna, vodovodna, komunalna i dr.), razviju prateći sadržaji za aktivni odmor (zaleđe obale), itd.;
• Diverzifikacija turističkog proizvoda uz spoj urbanog i ruralnog proizvoda, sa akcentom na cjelogodišnju ponudu i na sjever Crne Gore (ponuda bazirana na prirodi i poboljšanju doživljaja turista);
• Podsticanje "zelenih" smještajnih kapaciteta hotelskog i sličnog sadržaja sa eko karakteristikama (wild beauty, eco lodge, eko selo i dr.). Na taj način obezbijediće se unaprijeđenje kvaliteta ponude, smanjiti sezonalnost, odnosno produžiti trajanje turističke sezone i povećati udio hotelskih u ukupnim smještajnim kapacitetima, a sve uz poštovanje principa održivosti i primjenu odgovornog destinacijskog menadžmenta.

Ističe se da su ključni problemi u turizmu Crne Gore sezonalnost, regionalna neujednačenost, neadekvatan kvalitet
usluge (kadar, kapaciteti) i siva ekonomija.

(Foto: Pixabay.com/Alexander Grishin)

Rast zaposlenosti

Prema projekcijama u primorskom regionu u 2025. godini, broj ležaja u hotelima i sličnim objektima iznosiće 42.300 što predstavlja rast po prosječnoj godišnjoj stopi od 3,1% u periodu od 2019 - 2025. godine. Kada je riječ o centralnom regionu do 2025. godine projektovana je prosječna godišnja stopa rasta od 5,4%, odnosno 4.900 ležaja u hotelima i sličnim objektima. U periodu do 2025. godine u sjevernom regionu očekuje se rast smještajnih kapaciteta i to, prema projekcijama, po prosječnoj godišnjoj stopi rasta od 17%, odnosno 5.000 ležaja u hotelima i sličnim objektima, po stopi od 12,4% kada govorimo o kampovima i 2% kod privatnog smještaja.

Imajući u vidu navedenu projekciju rasta smještajnih kapaciteta, neophodno je obezbijediti i potrebnu radnu snagu koja će kvaliteno servisati usluge u istima. S tim u vezi, prema projekcijama do 2025. godine za očekivati je da će biti otvoreno 18.220 novih radnih mjesta na nivou Crne Gore, od čega 14.530 u primorskom, 1.790 u centralnom i 1.900 novih radnih mjesta u sjevernom regionu.

U narednom periodu nastaviće se investicione aktivnosti u hotelske kapacitete koji su u prethodnom periodu bili predmet privatizacija koje nijesu dovedene do kraja ili čija realizacija nije otpočeta uopšte.

Ciljevi:

• povećanje udjela hotelskog smještaja u ukupnim kapacitetima na nivou Crne Gore za minimum 3%;
• povećanje hotelskih kapaciteta na sjeveru Crne Gore za minimum 15% u odnosu na trenutnu ukupnu hotelsku ponudu Crne Gore;
• podizanje standarda postojecih smještajnih kapaciteta sa 1 i 2 zvjezdice na 3, 4 i 5 zvjezdica;
• izgradnja novih kapaciteta sa 4 i 5 zvjezdica, kao i smještajnih wild beauty resort i eco lodge kapaciteta;
• podsticanje razvoja seoskih domaćinstava u svim regijama, naročito na tom području.

Vlada CG

Ministarstvo ekonomskog razvoja

Strategija razvoja turizma Crne Gore 2022-2025

Akcioni plan

krovni strateški dokument

održivi razvoj turizma

pametna turističke destinacija

rast hotelskih kapaciteta

povećanje zaposlenosti

direktne avio linije

diverzifikacija proizvoda i usluga